Naar de overheadloze organisatie van de toekomst. Het boek beschrijft hoe de overhead van onze organisaties en bijbehorende takenpakketten er in 2031 en daarna uit kunnen zien. Doel is om functionarissen en organisaties handvatten te bieden om op deze toekomst te anticiperen. De titel doet al vermoeden dat de overhead van organisaties kleiner wordt. De auteurs Mark Huijben en Arno Geurtsen baseren zich op de denkbeelden en -technieken van Arthur Clarke en op de creativiteitstherorie van Edward De Bono, naast andere bronnen, zoals het proefschrift “Overhead Gewaardeerd” van Mark Huijben (2011), aangevuld met cijfers uit hun vorige boek: “Heeft iemand de overhead gezien?” Dit is namelijk hun tweede boek over hetzelfde onderwerp omdat er een vervolgvraag bestond, nl. “Heeft iemand de overhead nog nodig” of doen we straks alles zelf?
In 6 hoofdstukken en 3 bijlagen worden we meegenomen in de nabije toekomst, waarin organisaties kleiner worden, we werken vanuit zelfrijdende auto’s, er geen fysieke hoofdkantoren meer zijn, papierstromen verdwijnen en taken, voornamelijk door de slimme inzet van ICT, worden overgenomen. Kortom werk zal voor velen van ons ingrijpend veranderen alleen m.i. niet met de snelheid als beschreven en ook niet voor alle branches, bedrijven, functionarissen etc. in dezelfde mate. Veel organisaties hebben een bepaald percentage overhead en er zijn veel werkenden die er gebruik van maken. Daarnaast is dit boek ook interessant voor overige lezers en ZZP’ers om op de beschreven ontwikkelingen in te kunnen spelen. “Wat ga je doen als jouw baan komt te vervallen?” “Welke dienst(en) kan ik aanbieden om een deel van deze werkzaamheden naar mij toe te kunnen trekken?”.
Mark Huijben en Arno Geurtsen werken sinds 2001, aan een rationele methode om de overhead van organisaties te meten en in kaart te brengen. Het probleem met overhead is dat overhead moeilijk grijpbaar is (wazige definitie, veel verspreide taken, impliciete verwachtingen, professionals met eigen maatstaven, output deels niet meetbaar), waardoor organisaties sturen op basis van gebrekkige informatie, hetgeen kan leiden tot verkeerde beslissingen. Hun methode geeft echter een gedetailleerde definitie die hen in staat stelt om de omvang te benchmarken, de omvang te normeren en maatregelen voor te stellen aan organisaties om hier op in te spelen. Zij spreken over generieke overhead, functies, die je in elke sector aantreft en over sectorspecifieke overhead, functies die niet in elke sector voorkomen, maar waarvan het binnen de sector wel interessant is om ze te vergelijken. Zowel technologie als de financiële crisis, sinds 2008, hebben het afslankingsproces versneld, alsmede de oneindige communicatiemogelijkheden die ons ten dienste staan. Per functie worden veranderingen toegelicht en streefcijfers gegeven.
De HR functie neemt in de toekomst sterk in omvang af. Deze bestaat nl. uit een beleids-, een advies- en een administratief deel, waarbij de 1e 2 delen nu al vaak als luxe worden bestempeld. Daarnaast zijn er nog een aantal andere taken zoals Werving & Selectie, het verzorgen van interne trainingen en het uitvoeren van personele regelingen. De administratie heeft zich al grotendeels verplaatst naar Shared Service Centra, waardoor formaties binnen bestaande organisaties al in omvang zijn afgenomen. Hier zijn wel uitbestedingskosten voor in de plaats gekomen, vooral in de publieke sector. Maar ook veel taken zijn overgenomen door selfservice via E-HRM.
Medewerkers maken via intranet hun eigen testen, bepalen hun marktwaarde en zetten hun eigen profiel op internet. Daarnaast geven ICT systemen automatisch sturingsinformatie aan het management en vervult de ICT een signaalfunctie. Vaste contracten verdwijnen veel werk wordt uitgevoerd door ZZP’ers, afhankelijk van de verdienste en de ontwikkelingsmogelijkheden door de uitvoering van de klus (CV-waarde). Werving & Selectie blijft een vak apart dat veel tijd en energie kost. Enerzijds zien we een omslag van de hiërarchische organisatie, gebaseerd op historie en cultuur met langlopende contracten waar het gebouwen, contracten, het functiegebouw en medewerkers in lange vaste contracten betreft en anderzijds zien we de jonge start ups, de netwerk ondernemingen, gebaseerd op een flexnetwerk van ZZP’ers met minder vaste kosten. De schrijvers pleiten voor minder managers, meer zelfsturing en een herwaardering van vakmensen. In 2020 zal het aantal ZZP’ers de 1 miljoen dan ook ruim overtreffen.
“Heeft iemand de overhead nog nodig” is gebaseerd op gedegen onderzoek. Nadeel hiervan is dat het af en toe ook zo leest en dus best saai is. Afhankelijk van achtergrond en interesse zal het ene hoofdstuk je relevanter voorkomen dan het andere. Voor de HR populatie is vooral de link die in hoofdstuk 4 wordt gelegd met de HR cyclus interessant. Anderen kunnen hun hart ophalen aan de in hoofdstuk 3 geschetste ontwikkelingen zoals prothese besturing vanuit het brein. ICT’ers kunnen lezen hoe snel de ontwikkelingen op hun vakgebied, bijvoorbeeld ten aanzien van Cloud Computing gaan. Hoofdstuk 6 werpt licht op het nieuwe leidinggeven. En tot slot voor de liefhebber, waar ik er een van ben, wordt een link gelegd met het werk van Geert Hofstede en zoon m.b.t. cultuur. Omdat per afdeling ontwikkelingen worden besproken is het boek een must voor iedereen.
Heeft iemand de overhead nog nodig? is onder andere verkrijgbaar op managementboek. Expand noch de auteur van deze review ontvangt op enige wijze commissie over eventuele aankoop.
Uitgeverij: Academic Service, ISBN: 978 94 6220 070 8. Door Mark Huijben & Arno Geurtsen
Geef een reactie