Met enige regelmaat breng ik de toplonen discussie naar boven – en met reden. In een diepgaand rapport door de NEF (New Economics Foundation, een Britse organisatie) wordt ingegaan op het belang van pay equality. De NEF streeft niet naar gelijke lonen, maar naar meer maatschappelijke waarde. Beloningsbeleid kan volgens de NEF een grote rol spelen in het genereren van maatschappelijke waarde.
Wat is maatschappelijke waarde?
Eerder schreef ik al dat het rapport stelt dat schoonmakers meer maatschappelijke waarde hebben dan bankiers. Het rapport blijft helaas wat vaag en ik vond geen definitie van maatschappelijke waarde. Wel wordt er onderscheid gemaakt tussen sociale waarde (van bijvoorbeeld kinderopvang) en ecologische waarde (recycling). Dit is gecentreerd om het idee dat ons (erg kapitalistische?) systeem in de prijzen van producten nog geen rekening houdt met de sociale en ecologische kosten van het product. Het rapport stelt dan ook dat salarissen een samenhang moeten vertonen met de waarde van de functionarissen.
Dat is een punt dat aandacht verdient. Wat gebeurt er qua marktwerking als de functies met veel maatschappelijke waarde beter beloond worden? Dan komen er meer mensen die die functies willen vervullen. Wellicht ligt hier een oplossing voor de tekorten in het onderwijs.
Waar moet dat geld vandaan komen?
De eerste kritische reactie is dan: waar moet het geld vandaan komen? Je kunt mensen niet zomaar meer betalen. Het rapport volgt echter een andere route. Het simpelweg ophogen van salarissen wordt niet als oplossing gezien. Een van de grootste sociale problemen van dit moment is onder andere het enorme gat tussen ‘arm’ en ‘rijk’. De NEF heeft daarom o.a. een voorstel om minimumlonen te binden aan het gemiddelde loon, zodat het gat niet groter kan worden.
Een tweede voorstel is om binnen organisaties een salarisdifferentieel op te nemen, zodat de CEO een maximum veelvoud verdient van het laagste salaris in de organisatie. Als de CEO dan meer wil verdienen, moet hij dus ook het salaris van de minst-verdienende verhogen. Dit systeem dwingt een soort gelijkheid af.
Andere interessante resultaten samengevat
Het onderzoek biedt een hoop interessante punten voor iedereen die zich met beloning bezig houdt. Enkele punten gaan over kinderopvang, waar we in Nederland al een stuk verder mee zijn. Je kunt het rapport hier* lezen. Het belang van het beloningssysteem vormt echter de kern. En dat lijkt me een mooi punt voor discussie. Wat zou een realistische methode zijn om de tekorten in de weinig-verdienende, maar maatschappelijk belangrijke functies op te lossen?
* Link werkt niet meer, verwijderd door de redactie per 20-10-2015
Geef een reactie