Over de impact van intimiteiten op het werk is al heel wat afgeschreven. Je kunt eindeloos analyseren en filosoferen waarom mensen het doen en wat de gevolgen zijn voor en op het werk. Een van de varianten in deze populaire categorie is de ongewenste intimiteit.
Bij het bepalen van de vraag wanneer iets ongewenst is wordt dat in het rechtsverkeer afgemeten aan de toetsing van “vrijwilligheid”. Wanneer iemand onvrijwillig betrokken wordt in een intimiteit is het ongewenst. Alles wat behoort tot het domein van de integriteit van een persoon omvat intimiteit. Een sprekend en actueel voorbeeld uit mijn eigen praktijk gaat over een carrièredame die in haar eerste maanden vast van plan was te laten merken dat ze geschikt is voor de job.
Marjan
Ik noem haar Marjan en ze was aanvankelijk superblij en trots op haar nieuwe job. Ze wist dat het een zware taak zou worden, maar Marjan is van het type doorpakken en bewijzen. Ze maakt lange dagen, besteedt veel extra tijd aan inlezen in nieuwe materie en is uiterst gefocust dat de uitvoering van haar werk goed verloopt. Er is echter één obstakel, haar manager. Dat bleek een narcistische man, erg seksistisch met een groot ego, en veel interesse om zijn zinnen op een voor hem nieuw prooidier te zetten.
Het seksistische uitte zich in allerlei vormen, zoals haar veel aanraken, tijdens de lunch in de kantine speels van haar bord eten, seksueel geladen taalgebruik en vragen stellen die vrijwel altijd uitkwamen op seks gerelateerde onderwerpen. Hij checkte bijvoorbeeld wat haar standpunt is over vreemdgaan, afspraken buiten werktijd proberen te maken, enz. Allemaal zaken die niets met werk te maken hebben. Dat is extra triest omdat Marjan op hem was aangewezen om ingewerkt te raken in een materie die helemaal nieuw voor haar was. Een dieptepunt voor haar was het moment dat hij een situatie creëerde om haar uit te nodigen op zijn hotelkamer. Het werd van kwaad tot erger.
Hoe het verliep
Marjan deed steeds meer moeite om hem van haar af te houden. Dat vond ze lastig omdat ze hem niet wilde bruuskeren, mede vanwege haar inschatting dat zoiets nadelige gevolgen zou kunnen hebben voor haar werkverloop. Het was immers een mannetje dat zich niet gemakkelijk “nee” liet verkopen. Narcisten doen niet bepaald aan zelfreflectie. Ze manoeuvreerde daardoor in het krachtenspel van balanceren tussen persoonlijk en zakelijk gedrag in de werkrelatie met die manager.
Ze deed haar uiterste best om haar werk volgens het boekje te blijven uitvoeren wat op zich al lastig genoeg bleek. Haar ambitie en samenhangende bewijsdrang werden uiteindelijk in deze case haar valkuil. Marjan raakte enigszins verblind voor de mogelijkheden om adequaat te reageren op het intimiderende gedrag van haar baas. Ze hield het vol om niet toe te geven aan zijn avances.
Hoe het afliep
De situatie liep onvermijdelijk uit de hand. De manager voelde zich afgewezen door de afstandelijkheid die hij ervaarde bij Marjan. Zoals het een echte narcist betaamt ga je dan om je heen slaan. Excessief machtsvertoon is dan het favoriete wapen; hij liet haar enorm zwemmen in haar werk en wachtte tot ze bijna verzoop. Op die manier manoeuvreerde hij zich listig in een positie die Marjan zodanig in een afhankelijkheidspositie bracht dat ze zich wel tot hem moest wenden. Met alle foute intenties en God mag weten wat voor plannen van dien. Zover is het niet gekomen. Toen ze ongeveer belandde op het diepst plekje in de put, besloot Marjan te escaleren. Het werd haar echt te veel; de enige uitweg die ze nog zag was een gesprek aan vragen bij de CEO.
In dat gesprek, waar ze compleet leeg liep, liet ze al weten niet meer in staat te zijn door te gaan met haar werk en meldde zich ziek. Die situatie heeft zich maanden voortgesleept. Marjan raakte in een burn-out en liep een behoorlijke deuk op in haar vertrouwen. Ze kwam bij een psycholoog terecht en onderging daar een herstel traject wat maanden zou duren. De zaak is na 7 maanden juridisch geschikt en de betreffende manager is kort daarna met een regeling vertrokken. Marjan kreeg een zak geld mee en beraadt zich op een nieuwe wending in haar carrière. Of een zak geld de wonden op haar carrière ziel zal helen is zeer de vraag.
De ramingen die wetenschappers tot nu toe doen over de schade die het bedrijfsleven oploopt door dit soort zaken gaat over vele miljarden.
Geef een reactie