Monique van der Maarel werkt sinds twee jaar via Expand als interim senior HR professional. Voor die tijd heeft ze verschillende HR-functies in loondienst bekleed binnen uiteenlopende sectoren. Op woensdag 22 juli sprak onze community manager met Monique over haar achtergrond en de lessen die ze heeft geleerd gedurende haar carrière.
Wat is jouw achtergrond? Hoe ben je in het HR-vak terechtgekomen?
Ik heb Personeel & Organisatie gestudeerd omdat ik altijd al wist dat ik in mijn werk ‘iets met mensen en organisaties’ wilde doen, die keuze was dus snel gemaakt. Mijn eerste functie was bij C&A, in eerste instantie was dat een bijbaan. Daar wisten ze dat het mijn droom was om HR adviseur te worden, en om ervaring op te doen kreeg ik de kans om in een rol als leidinggevende te stappen. Ik ben toen begonnen met een traineetraject waarna ik de rollen van floor- en storemanager heb bekleed. In die tijd heb ik ondervonden hoe het is om leiding te geven; het was een sprong in het diepe.
Daarna ben ik bij Heineken terechtgekomen. Dat was een hele andere omgeving. Van een kledingwinkel met vooral vrouwen om me heen, ging ik naar een productieomgeving waarin ik als HR adviseur werd gekoppeld aan de technische dienst. Later mocht ik ook aan de slag op andere afdelingen. Ik bekleedde een brede HR-adviesrol waarin ik me o.a. bezighield met het ondersteunen en adviseren van managers en het begeleiden van zelfsturende teams en (organisatie) inrichtingsvraagstukken. Dat heb ik zo’n vijf jaar gedaan, waarna ik ben (terug)verhuisd naar Brabant.
In Brabant ben ik in een adviesrol bij Malmberg gestart, een uitgeverij. Dat was weer een compleet andere sector en de mensen waren ook heel verschillend. Alle organisaties waar ik gewerkt heb waren compleet andere werelden. Dat vind ik ook zo mooi aan mijn werk, het blijft verrassen.
Alle organisaties waar ik gewerkt heb waren compleet andere werelden.
Na twee jaar ben ik naar een farmaceutisch bedrijf gegaan, Banner Pharmacaps, waar ik overigens ook Expand heb leren kennen. Ik solliciteerde daar voor een HR adviseursrol, maar dat veranderde al heel snel in een HR managersrol. Ik kreeg daar de vrije hand om samen met het managementteam een HR-afdeling op te zetten. Er was wel al een basis voor ziekteverzuim en payrolling, maar veel zaken waren nog onduidelijk voor medewerkers. Zo wisten veel mensen bijvoorbeeld niet precies hoe ze beloond werden en wat hun specifieke verantwoordelijkheden waren. Mijn taak was om daar meer richting aan te geven en plannen te maken in lijn met de doelen van het bedrijf.
Hoe heb je dat aangepakt?
Dat is heel stapsgewijs gegaan; het was echt een bouwfunctie. Ik mocht bouwen om HR te kunnen positioneren in de organisatie. Het ging om vragen als: hoe kunnen we teams op een goede manier inrichten en hoe kunnen we mensen begeleiden in hun ontwikkeling? Maar ook: hoe kan er een cultuur worden gecreëerd waarbij de verantwoordelijkheid van de organisatiedoelen niet enkel door het MT gedragen wordt, maar door alle mensen in de organisatie?
Dat laatste was heel waardevol. Met het MT besloten we welke richting we op zouden gaan, en we gaven mensen daarbinnen verantwoordelijkheid voor hun eigen rol. We maakten duidelijk wat ieders toegevoegde waarde was aan het grotere geheel. Daar hebben we veel tijd en energie in gestoken, waardoor mensen juist die dingen gingen doen waar ze goed in waren. Dat draagt natuurlijk ook bij aan de business, en uiteindelijk is de organisatie een heel winstgevend bedrijf geworden. Na vijf jaar werd het bedrijf verkocht en heb ik die verkoop begeleid. Echter wilde ik niet dat ik alles wat ik zelf had neergezet weer zou moeten gaan afbreken en zag ik in dat mijn rol voorbij was. Ik heb toen een switch gemaakt en ben via Expand gaan proeven aan projectmatig werken door bij Darling Ingredients te beginnen.
Was dat je eerste interim functie?
In die tijd twijfelde ik nog of ik op interim basis wilde werken; ik durfde er toen nog niet volledig voor te gaan en ben toen gedetacheerd. Uiteindelijk kreeg ik het aanbod om bij het bedrijf in dienst te komen werken. Het was een hoofdkantoor met een internationale corporate omgeving. Dat vond ik heel interessant. Ik heb dan ook meteen ‘ja’ gezegd tegen het aanbod en ik heb daar hele mooie internationale projecten kunnen uitvoeren, zoals het ontwikkelen en implementeren van een Performance én Talent Management model.
Uiteindelijk heb ik me ook gespecialiseerd in Talent Management, maar ik merkte dat ik als specialist ‘los’ kwam te staan van de organisatie. Ik wilde graag náást de organisatie staan en zaken van begin tot eind begeleiden. De interim wens was er nog steeds. Ik heb toen een stapje terug gezet en de beslissing genomen om toch volledig op interim basis te gaan werken. Dat vond ik best even een spannende stap, maar dat bleek eigenlijk veel minder moeilijk te zijn dan ik dacht.
Waarom wilde je graag als interim professional aan de slag?
Doordat ik als ‘interimmer’ als externe werk, kan ik makkelijker buiten de kaders denken. Als je ergens in dienst bent, ben je onderdeel van het systeem en denk je meestal binnen die mogelijkheden. Wat ik een gave ontdekking vind, is dat mijn blik erg is verruimd.
Doordat ik als externe werk, kan ik makkelijker buiten de kaders denken.
Alle ervaring in de diverse HR-rollen die ik heb bekleed neem ik mee in mijn rugzak naar nieuwe opdrachtgevers. Ik ben van start gegaan in een eerste echte interim opdracht als HR manager ter vervanging van iemand die met zwangerschapsverlof ging. Met mijn opdrachtgever ben ik eerst samen gaan zitten en hebben we gekeken naar wat we wilden realiseren. Met die uitgangspunten heb ik een projectplan gemaakt om de gewenste ontwikkelingen te implementeren. Aan het einde van de opdracht evalueerden we en had ik een hele tevreden opdrachtgever. Dat vond ik zó gaaf.
Ik begon me toen ook te realiseren: eigenlijk ben ik als zzp’er ook mijn eigen ‘product’. Eerder was ik in dienst en vervulde ik een rol, nu kom ik ergens binnen en word ik geconfronteerd met een vraagstelling en een ambitie die er ligt. Je wordt uitgenodigd om mee te denken: hoe kan ik deze vraag het beste beantwoorden binnen het tijdsbestek dat ik heb, en wat hebben ze van mij nodig? Wat zie ik gebeuren in de organisatie en wat zetten we daarvoor in? Die aanpak past heel goed bij mij.
Het resultaatgerichte werken vind ik heel erg prettig en het is mooi om iets neer te zetten wat daadwerkelijk van toegevoegde waarde is voor de klant. Dat geeft mij heel veel voldoening. Toegevoegde waarde is een breed begrip, maar ik wil graag iets achterlaten waar mijn opdrachtgevers nog lange tijd iets aan hebben.
Welke opdracht maakt jou het meest trots?
Ik ben pas twee jaar bezig met interim werk, maar waar ik echt trots op ben is de uitkomst van een opdracht omtrent de invoering van een nieuw functiewaarderingssysteem dat heel nauw verbonden was met een CAO. Het proces was al in gang gezet toen ik daar ging starten. Er waren een aantal kritieke punten die nog aandacht moesten krijgen, waarbij stakeholdermanagement (medewerkers, medezeggenschap, vakbonden, MT en aandeelhouders) een heel belangrijk onderdeel was. Ik moest gaan nadenken over plannen om tot de beste oplossing te komen.
Ik begeleidde dit complexe proces om uiteindelijk tot een goedkeuring voor het nieuwe functiewaarderingssysteem te komen. Dat was best wel spannend, maar het is daar gelukt om het proces op zo’n manier in beweging te krijgen en af te ronden dat alle afdelingen en betrokkenen binnen de organisatie meegingen, en we uiteindelijk door naar elkaar te luisteren en samen te werken over konden gaan tot invoering.
Wat zijn belangrijke dingen die je in die periode hebt geleerd?
Wat voor mij een eye-opener was, was dat ik graag wil begrijpen waarom de dingen zijn zoals ze zijn, om op basis daarvan ook goede keuzes te maken. Maar daar was op dat moment geen tijd voor en het had ook geen prioriteit binnen de organisatie. Dat stukje analyse moest ik loslaten en ik ben gaan vertrouwen op mijn eigen intuïtie. Ik heb uiteindelijk een duidelijke regierol naar me toe getrokken en daardoor lukte het ook om mensen mee te krijgen. Schakelen in het moment is doorslaggevend.
Ik ben er daarnaast achter gekomen dat het heel belangrijk is om goed te luisteren naar anderen bij het maken van kritieke keuzes in een proces. Ik kan er zelf van overtuigd zijn dat iets belangrijk is, maar door daar andere mensen ook in mee te nemen en hen daar bewust keuzes in te laten maken creëer je draagvlak. Het is van belang dat mensen het doorleven: ”We maken deze keuzes omdat DIT is waar we naartoe willen.”
Ik ben erachter gekomen dat het heel belangrijk is om mensen mee te nemen in kritieke keuzes in het proces.
Heel transparant en open communiceren is cruciaal. Als interim professional ben je maar voor een korte tijd bij een organisatie, en de uitdaging ligt dan ook bij het opbouwen van vertrouwen in de beperkte tijd die je hebt. Anders ben je in je eentje aan een proces aan het trekken, maar is het project voor het gevoel van de medewerkers niet ‘van hen’. Ik wil graag op een manier werken waardoor een proces of project voor medewerkers ook gaat voelen als een project van iedereen, zodat zaken nadat ik weg ben ook geborgd worden.
Vorige week ben je als interim HR business partner bij Eurailscout begonnen. Hoe is dat gegaan?
Dat klopt. Het is natuurlijk coronatijd, maar ik ben op de ‘normale’ manier voorgesteld door Petra van Expand. Dat is snel en prettig verlopen. Ik heb fysiek een gesprek op locatie bij Eurailscout gehad, met inachtneming van de maatregelen van het RIVM. Daarnaast heb ik ook een interview via Microsoft Teams gehad; zo’n digitaal sollicitatiegesprek was voor mij een compleet nieuwe ervaring.
Op dit moment kan ik twee dagen per week op kantoor werkzaam zijn. Het is wel even wennen: je komt binnen in een organisatie waar weinig mensen fysiek aanwezig zijn, de kantoren zijn vrij leeg. Ik ben er nu pas een week en ik heb me ingelezen en een paar gesprekken gehad. Voor mijn gevoel kan ik nu op een meer beschouwende manier de organisatie bekijken en de informatie tot me nemen. Ik spaar wat zaken op, doe niet meteen de interpretatieslag maar ga op een later moment zaken bespreken. Ik zoek daar mijn weg nog in.
Het is wel even wennen om te starten binnen een organisatie waar weinig mensen fysiek aanwezig zijn.
Wat houdt de opdracht in waar je mee aan de slag gaat?
De organisatie is in ontwikkeling en ze hebben mij gevraagd om mee te denken over de HR-strategie die daarbij past. Ze hebben een aantal initiatieven en projecten die ze willen voortzetten op het gebied van leiderschap en ontwikkeling van teams. Mijn uitdaging ligt bij het vastleggen van die ontwikkeling in een HR Roadmap. De vraag is: hoe en wat gaat HR bijdragen aan het business plan? Ik ga de wensen van de organisatie vertalen naar ideeën om hun ambitie te verwezenlijken.
Welke lessen die je hebt geleerd zou je willen meegeven aan startende HR-professionals?
Vertrouw op je intuïtie. Altijd. En niet alles is te leren aan de hand van studies of boeken. Leren doe je ook door te ervaren, gun jezelf daarin de tijd. Je hebt gestudeerd en je hebt allerlei informatie in je rugzak. Daarna stap je een organisatie in en je ziet een heleboel, daarin ga jij je rol zoeken. Je komt dan dingen tegen waarbij je soms denkt: ”Ik weet het niet”. Dan wil je het allemaal heel goed doen en niet falen, maar soms is het ook goed om eerlijk te zeggen dat je het antwoord nog niet weet. Dan kunnen anderen je verder helpen.
Niet alles is te leren aan de hand van studies of boeken. Leren doe je ook door te ervaren. Gun jezelf daarin de tijd.
Soms kan het ook helpen om te kijken naar hoe anderen iets doen. Sommige dingen staan niet uitgelegd in een boekje, het is vaak ook gewoon logisch nadenken en inspelen op dingen die gebeuren. In gesprekken met mensen, in situaties waar je mee geconfronteerd wordt, en door gewoon te blijven relativeren en vertrouwen op jezelf bouw je ervaring en kunde op. Heb daar ook vertrouwen in.
Een andere les die ik mee wil geven is: probeer je te verplaatsen in de leidinggevende of de opdrachtgever die je voor je hebt. Wat is de vraag? Waar wil hij/zij naartoe? Dan kun je daarnaast jouw eigen ideeën en adviezen neerleggen en samen bepalen. Ik geloof in een partnerschap tussen HR en de business, maar als HR heb je ook veel regels waar je aan vast moet houden. Ik geloof dat HR véél meer voor organisaties kan betekenen dan enkel de CAO uitvoeren. Als je écht met leidinggevenden meedenkt, maak je jezelf onderscheidend als adviseur.
Als alles mogelijk zou zijn, wat zou jij dan graag willen doen in de toekomst?
Ik zie nog heel vaak dat HR best wel traditioneel is georganiseerd en zich ook zo opstelt. Als je ziet hoe organisaties zich bewegen denk ik dat HR in die verandering moet meebewegen. Vaak wordt er nog te veel gedacht in structuren en systemen. Daar moet een basis liggen, dat klopt ook, maar vanuit die basis komt het onderscheidende vermogen van HR. Die ligt volgens mij echt in de partnerrol naar de business toe. En hoe je dat kan vormgeven in een organisatie, dat zou ik nog breder willen neerzetten. Daar ben ik nu al gedeeltelijk mee bezig in mijn huidige rol. Ik vind dat sommige regels waar we als HR rekening mee moeten houden te beperkend zijn. Dat kan volgens mij echt anders.
Ik geloof dat HR véél meer voor organisaties kan betekenen dan enkel de CAO uitvoeren.
Denk je dat de coronacrisis daar een positieve invloed op zal hebben?
Zeker, dat zie je al aan het feit dat ik in deze tijd bijvoorbeeld een online sollicitatiegesprek kan voeren. Daarnaast kan thuiswerken nu ineens overal. Mensen gaan nadenken over andere keuzes die ze kunnen maken: hoe kan je als organisatie flexibel en veerkrachtig zijn om mee te gaan in de nieuwe ontwikkelingen? De coronacrisis is echt een wake-up call voor veel bedrijven.
Dit interview vond plaats op 22 juli 2020.