Afgelopen week hield ik een presentatie voor een groepje testpsychologen. Hun testleverancier had een nieuwe manier van normeren ontwikkeld en wilde dit aan zijn klanten uit leggen. Mij werd gevraagd in het algemeen iets over normen bij psychologische tests te vertellen. Hierbij een korte samenvatting.
Wat is een norm?
Eerst maar eens over wat een norm is. Een norm binnen de psychometrie is niet een soort standaard of ondergrens waar iets aan moet voldoen. Een norm is simpelweg een vergelijkingsgroep. Deze groep heeft eerder de betreffende test gemaakt en de resultaten daarvan zijn verzameld. Bij een nieuwe testkandidaat worden zijn resultaten met die van de groep vergeleken en kun je zien hoe goed of slecht de prestatie is. Er zijn verschillende manieren om dat uit te drukken (stanine, percentiel, deciel, T-score) maar daar ga ik nu niet op in. Tot zover niets aan de hand, vonden ook mijn toehoorders. Maar zo simpel ligt het natuurlijk niet.
Tests
De clou is natuurlijk hoe de vergelijkingsgroep is samengesteld. Dat maakt nogal wat uit, zoals je je kunt voorstellen. Word ik vergeleken met een groep mensen met een VMBO opleiding of met een groep gepromoveerde wiskundigen? De testpsychologen zagen het probleem eerst niet. We hebben voor de tests normen op (V)MBO, HBO en WO-niveau, zo was hun argumentatie. Wat is daartegen?
Inderdaad zijn testpsychologen gewend aan dit soort – op opleiding gebaseerde – normgroepen. En hun opdrachtgevers niet te vergeten: “Ik zoek iemand met HBO-werk- en denk-niveau”, luidt de opdracht. Het probleem is: wat is HBO-niveau? En: hoeveel verschilt dat met WO-niveau? Het HBO is vreselijk breed. Een hogeschool als Saxion biedt al 75 studierichtingen aan. Het lijkt me duidelijk dat studenten van de Pedagogische Academie of de Sociaal Psychiatrische Hulpverlening niet hetzelfde zijn als studenten Bouwkunde of ICT. Wat is dan HBO-niveau? Er bestaat bovendien een (aanzienlijke) overlap tussen HBO en WO wat betreft cognitief niveau. En op sommige tests scoren HBO-ers hoger dan WO-ers…
EQF
De testuitgever heeft nu een andere manier bedacht om normgroepen samen te stellen. Dit gebeurt via het zogenaamde European Qualifications Framework (EQF). Deze indeling – bedoeld voor zowel leren als werken – kent acht niveaus en is in 2008 goedgekeurd door het Europees Parlement. Het lijkt een handige manier om op een eenduidige manier je vergelijkingsgroep bij testgebruik te kiezen. Bovendien zijn resultaten dan vergelijkbaar over de verschillende lidstaten. En… Nederland kent als enige ‘HBO’ maar met de invoering van de BaMa structuur in het hoger onderwijs zal dat ook wel verdwijnen. Gewoon één universiteit met een praktijkgerichte en een onderzoeksgerichte afstudeerrichting. En het EQF systeem als basis voor leren en werken. Nu de testpsychologen nog!
>De hier gegeven link werkt helaas niet meer en is verwijderd per 5-10-2015, red.
Geef een reactie