Breng swing in je team – Lessen uit de jazz voor effectieve samenwerking

22/03/2016 Leestijd: 6 minuten

Helaas komt het maar al te vaak voor; je werkt in teamverband aan een opdracht en het schiet maar niet op, het vreet energie en uiteindelijk valt de output tegen. De meeste van ons herkennen dit vast wel. Uren durende discussies, kleine, haast onzichtbare conflictjes, te laat komen op meetings, het zijn allemaal tekenen van een disfunctionerend team.

Maar waaraan herkennen we nu een goed functionerend team? Als HR professional stel ik dit thema vaak aan de orde in hei-sessies met management teams. Ik vraag dan alle deelnemers wanneer ze het gevoel hadden in een high-performing team te werken. Grappig genoeg komen mensen niet vaak met voorbeelden uit de beroepspraktijk, maar met teamervaringen buiten het werk, zoals een voetbalwedstrijd, een roeiwedstrijd, een geweldig kokende kookclub of een optreden met een band.

Jazz als inspiratie voor team werk

Het leek me aardig om eens in te zoomen op het samenwerken in een muziek groep. Kunnen we hier inspiratie uit halen om onze dagelijkse team praktijk te verbeteren?
Ik vind jazz combo’s altijd erg inspirerend. Er gebeurt van alles, iedereen speelt door elkaar en met elkaar. Het lijkt chaos maar tegelijkertijd wordt een prachtige muziek gemaakt. Hoe kunnen muzikanten elkaar nu toch zo goed vinden en samen tot een geweldig resultaat komen?

Met deze vraag in het achterhoofd ben ik eens naar een workshop over jazz gegaan. Twee jazz muzikanten hebben met veel passie en muziek uitgelegd hoe een jazz combo in elkaar steekt. Het begint allemaal met de individuele kwaliteiten van de muzikanten. Zonder muzikaliteit en techniek klinkt het nergens naar. Daarnaast willen de muzikanten maar één ding; samen geweldige muziek maken. Het doel is dus duidelijk en de intentie synchroon. Wat verder opvalt is dat de bandleden elkaar constant aanvoelen, oogcontact hebben en accepteren. Er is veel ruimte en vrijheid om te experimenteren.

De basisregels voor het team

Om de zaak toch een beetje te stroomlijnen en tot een geheel te maken zijn er een drietal basis regels, namelijk de pulse, harmonie en de melodie. Ik zal deze drie even kort uitleggen. Pulse is het basis ritme, een onderstroom die alle instrumenten met elkaar verbind en de cadans aangeeft. De harmonie wordt gevormd door de basis akkoorden en toonsoort. De Pulse en harmonie geven samen ruimte voor de melodie; dit is de solo van een van de muzikanten. De solist wisselt vaak, het is geven en nemen, volgen en sturen en kort op elkaar aangesloten blijven. Er ontstaan nieuwe geluiden en er is veel ruimte voor creativiteit.

Van Jazz naar teamwerk

Zo’n setting lijkt ideaal voor teams die het creëren van het een of ander als teamdoel hebben. Ik denk hierbij aan teams die o.a. werken aan productontwikkeling of innovatie. Laten we zo’n team eens benaderen als een jazz combo, en kijken welke lessen we eruit kunnen trekken.

Competenties

De basis wordt gevormd door de team leden. Iedere muzikant moet het eigen instrument beheersen en goed kunnen spelen. Zonder goede muzikanten zal het immers nooit lekkere muziek worden. De teamleden moeten dus de juiste competenties hebben. De volgende vraag is of de competenties elkaar goed aanvullen. Een jazz band met slecht drie drummers of alleen vier bassisten zal niet snel tot een klinkend resultaat komen. Dit zal hetzelfde zijn voor een innovatief team; alleen met de juiste mix van competenties kunnen goede prestaties worden gehaald.

Ritme is cruciaal voor een team

Als de competenties aanwezig zijn kan het team van start. De band zit bij elkaar en is klaar om te beginnen met een song. De drummer tikt af, en geeft de pulse. In feite geeft ie het ritme van de interacties aan. Bij een team is dit het ritme van het waar, wanneer en hoe van de samenwerking. Zit er een goede cadans in het meeting schema en verlopen de interacties ‘swingend’? Vaak voel je dit wel, het ‘loopt’ wel of niet lekker, het gaat vanzelf met de discussies of het loopt stroef. Het is zaak om het juiste ritme te vinden voor het samenkomen en in de interacties. Het moet goed aansluiten bij de teamdoelstelling. Niet te snel, te haastig of te langzaam, maar precies goed, net als bij een song.

De harmonie geeft context

Als het ritme is ingezet volgt de harmonie. Dit is het basis akkoordenschema dat een duidelijke context vormt waarin het team opereert. De kaders zijn helder, het onderwerp is duidelijk. In jazz heet dit het thema. De teamleden zijn het er over eens waar het over gaat.

De melodie geeft de peak performance

Als het ritme is ingezet en de harmonie goed staat, kan er begonnen worden met soleren. Er worden verschillende melodieën in gebracht. Hier zit met name de vernieuwing in. Er komen nieuwe klankcombinaties en vormen naar boven en is er ruimte voor wat er nog niet was. Solo’s wisselen elkaar snel af, inspireren en versterken elkaar. In een bedrijfsteam zijn dit dialogen, discussies en presentaties, waarbij er actief wordt geluisterd om te leren, te absorberen en om verder op voort te bouwen. Met het samen soleren draait het creatieve proces op volle toeren. Het resultaat van dit alles is dat de jazz band het doel bereikt, namelijk fantastische muziek maken.

6 punten ter inspiratie voor teams

Even terug gaand naar het begin van dit artikel. Ik stelde mij de vraag wat we kunnen leren van samen spelende jazz muzikanten. Mijn conclusie is dat teams in bedrijven, en in het bijzonder innovatieve teams, zich zeker kunnen laten inspireren door jazz combo’s. Al reflecterend zouden ze zichzelf de volgende vragen kunnen stellen:

  1. Juiste competenties

Hebben al onze teamleden goede competenties? De leden van de jazz band moeten goed kunnen spelen

  1. Juiste Competentie mix

Bevat ons team de juiste mix van competenties? De jazz band kan niet alleen uit bassisten bestaan

  1. Gezamenlijk doel en intentie

Zijn we het eens over het doel, en hebben we een gedeelde intentie? De band moet het er over eens zijn wat wanneer en hoe gespeeld gaat worden….voordat de drummer aftikt!

  1. Ritme

Hebben we het juiste ritme in onze interacties, met andere woorden “loopt het”? De drummer tikt af in het juiste ritme dat bij de gekozen song past

  1. Harmonie

Zijn onze kaders en onderwerpen gedeeld en overeengekomen? De band zet de akkoorden van de song in, de harmonie – het is nu herkenbaar om welke song het gaat

  1. Melodie

Geven we tot slot ruimte aan ieders inbreng, luisteren we actief en letten we echt op elkaar? De bandleden gaan om en om soleren, bouwen op elkaar, hebben oog contact en komen samen tot iets geweldigs!

Tot slot: ik hoop dat muziek je kan inspireren met het verbeteren van je team performance.

Er is ook een Engelse versie van deze blog: Give your team some rhythm.

0 reactie(s) op “Breng swing in je team – Lessen uit de jazz voor effectieve samenwerking”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.