Chinese ouders als loopbaan adviseurs

29/05/2017 Leestijd: 5 minuten

In 2016 brachten Herman Vuijsje en Anneke Groen het boek “Eindeloos Ouderschap” uit. Het boek beschrijft hoe de huidige generatie Nederlandse ouders een leven lang zorg dragen aan hun kinderen. Een nieuwe trend die tegen de cultuur van het individualisme ingaat en die veel discussie losmaakt.

Chinese ouders zijn al ruim 2000 jaar, sinds de introductie van het confucianisme, niets anders gewend. De permanente zorg voor het welzijn van een Chinees kind (tot voor kort was er nog een een-kind-beleid) gaat echter veel verder. Zo ver dat ouders significante invloed hebben, of opeisen, op de keuzes die hun kinderen maken op de arbeidsmarkt.
Van het 6e tot het 18e levensjaar staat het leven van een Chinees kind in het teken van de “Gaokao”, een eenmalig nationaal examen dat 100% bepaald bij welke universiteit een scholier zich kan aanmelden. Bij een slechte score kan een scholier ervoor kiezen zich aan te melden bij een laag-aangeschreven universiteit (of college), of het examen een jaar later over te doen. Welvarende Chinezen kiezen er in dat geval vaak voor om in het buitenland te studeren. Omkoping was tot voor kort ook een optie, maar wordt met het jaar moeilijker.

Doordat het aantal afgestudeerden elk jaar exponentieel stijgt is de concurrentie tussen starters moordend. Vooral nu de economie langzaam afkoelt, heeft de naam van de universiteit op het CV vaak een bepalende factor het carrière succes van een Chinese starter.

Chinese ouders zijn enorm gedreven om hun kinderen een betere toekomst te schenken dan zij zelf hebben gehad. Zij zien het als hun primaire taak om hun kind tot in de perfectie voor te bereiden op dat ene examen, dat zo bepalend is voor de toekomst van hun kind. De verhalen van de “tijger-moeder” zijn algemeen bekend. Bij de studiekeuze hebben ouders vaak ook nog een flinke vinger in de pap. De meeste Chinese tieners hebben door de studiedruk een deel van hun puberteit overgeslagen, waaronder het in opstand (willen) komen tegen de wil van hun ouders.

Eenmaal op de universiteit hebben zowel het kind als de ouders een soort adempauze. Het kind verlaat het ouderlijk huis en gaat op de campus wonen, vaak in een stad ver weg. De druk is er af, want de stress op de Chinese universiteit is vele malen minder dan die op de middelbare school. Het kind kan zichzelf ontdekken en de ouders, jong genoeg, hebben weer meer tijd voor zichzelf.

Als het diploma op zak is voelen ouders de plicht hun kind te helpen bij het maken van de juiste carrière keuze. Eerste baantjes worden met regelmaat geregeld via het netwerk van de ouders. Vaak hebben ouders het carrière-pad voor hun kind al op voorhand uitgestippeld. Zo ging een stagiair binnen mijn team met frisse tegenzin naar de Verenigde Staten om te promoveren, voor een jaar of 10, op aandringen van zijn vader.

De beste periode voor recruiters in China zijn de eerste weken na Chinees nieuwjaar. In deze periode kiezen veel Chinezen ervoor een nieuwe stap te zetten hun carrière. Voor dit 5 daagse festival vind namelijk ‘s werelds grootste volksverhuizing plaats, waar ruim een miljard Chinezen van de grote steden terugkeren naar het ouderlijk huis op het platteland. Het is een publiek geheim dat ouders deze periode liefelijk benutten om extra druk op hun kind te zetten, of dit nu gaat om het vinden van een levenspartner, zwanger worden of een verandering in de loopbaan. Bedrijven zijn erop voorbereid dat bij afloop van het festival een gedeelte van de werknemers ontslag neemt, of zelfs helemaal niet meer terugkeert.

Het krijgen van een kleinkind is in lijn van de verwachtingen van de ouders. Chinezen zijn bijgelovig, en de dierenriem (Chinese astrologie) speelt een belangrijke rol bij het bepalen van het ideale jaar om zwanger te worden. Een van mijn kandidaten heeft eens een aanbod van mijn klant geweigerd, omdat haar moeder verwachtte dat haar kind datzelfde jaar nog zwanger zou raken. Zou dat een jaar later gebeuren, dan zou dat betekenen dat het kind een Schaap zou zijn, in plaats van een Paard. Het Schaap staat onderaan de ladder op de Chinese Dierenriem, het Paard bijna bovenaan.

Een andere consequentie van de verwachting dat een getrouwd stel niet kinderloos zal blijven, is dat werknemers vaak terughoudend zijn tegenover getrouwde, kinderloze vrouwelijke kandidaten. Gevreesd wordt dat deze kandidaten op zeer korte termijn zwanger zullen raken en langdurig uit de roulatie zullen zijn. Zwangerschapsverlof is in China niet zo goed geregeld als in de meeste westerse landen.

China is duur voor jonge ouders. Startsalarissen zijn laag en babyproducten duur, zeker als deze geïmporteerd moeten worden. De meeste ouders werken dan ook beide voltijd. Het zijn meestal de grootouders die oppassen en in zekere zin het ouderschap weer op zich nemen. Dit alles om hun kinderen te ondersteunen in het bouwen van een welvarende toekomst. Het is mede hierdoor dat deeltijdwerken nog onderontwikkeld is in China. Dit gaat naar alle waarschijnlijkheid veranderen voor de volgende generatie.

Wanneer de ouders ouder en minder gezond worden, nemen Chinese kinderen hun verantwoordelijkheid. De professionele gezondheidszorg laat vaak te wensen over, en goede zorg is vooral weggelegd voor de rijkere Chinezen. De meeste Chinezen zijn enig kind en dus vaak de enige persoon waar hun ouders op kunnen terugvallen. Met enige regelmaat ontstaat een vacature doordat een werknemer met directe ingang ontslag heeft genomen om zijn of haar ouder(s) voor onbepaalde tijd te verzorgen. Bij zo’n gedwongen tussenperiode kiest een Chinees steeds vaker om voor zichzelf te beginnen. Zelfstandig ondernemen, ook als vorm van deeltijd werken, is iets dat ontzettend in opkomst is in China. Self-made men zoals Jack Ma van Alibaba zijn een enorme inspiratiebron, vooral voor de jongere generatie.

Het is zeker niet zo dat elke Chinees leeft bij de wil van zijn of haar ouders. Toch wordt het tegenspreken van ouders al snel gezien als disrespectvol. Het wederzijdse verantwoordelijkheidsgevoel van kind en ouders is zo sterk in de Chinese cultuur verheven, dat het onwaarschijnlijk is dat dit veel gaat veranderen voor de volgende generaties. De Chinese arbeidsmarkt zal ook in de toekomst nog sterk beïnvloed worden door deze stokoude les van Confucius.

0 reactie(s) op “Chinese ouders als loopbaan adviseurs”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.