Collectiviteit: het HR perspectief in de 2e helft van de 20e eeuw

15/12/2015 Leestijd: 2 minuten

In de proloog van deze korte reeks schreef ik over de “netwerkervaring” van SF auteur Fredric Brown in de jaren 50 van de vorige eeuw. In dit eerste deel ga ik dieper in op het HR perspectief in de 2e helft van de 20e eeuw.

Als de Tweede Wereldoorlog in 1945 eindigt is de wereld in shock. Families uiteengerukt, bevolkingsgroepen vernietigd, de aarde smeulend en er is geen veilig huis voor velen. Geleerd van de Eerste Wereldoorlog: ook in het overwonnen Duitsland wordt het mega-hulpplan (Marshall) van de VS ingezet. Dit is mede de reden dat Europa er uiteindelijk snel bovenop komt.

Als we vanuit de mondiale en Europese dimensie (alsof we een soort historische Google Earth gebruiken) inzoomen op het Nederland van de 2e helft 20e eeuw zien we direct na de Tweede Wereldoorlog een poging nieuwe samenwerkingsverbanden, politieke initiatieven en “echte” collectiviteiten op te zetten. Als uitvloeisel van het verzet tegen de gemeenschappelijke vijand. Dit hield niet lang stand, de natuurlijke drive om je in overzichtelijke kleinere collectiviteiten of liever eenheden te groeperen (gezin, voetbalclub, kerk, vakbond, dorp en dus ook politieke partij) overheerste weer snel. Verzuiling, verschansing, afzetten tegen elkaar waren met name in de jaren 50 weer snel in zwang. De werkgever is nog een pater familias, en HR? HR is nog personeelszaken en zijn zoals ze zijn: “personeels-zaken”. Gezag is gezag! De factor arbeid is een kostenpost…

Dan zien we in de jaren 60 en vroege jaren 70 van de 20e eeuw de eerste tekenen van de evolutie naar connectiviteit. De zogenaamde gemeenschappelijke vijand werd het establishment uit en van direct na de Tweede Wereldoorlog. De na-oorlogse generatie wil vooruit, wil (kan) met hard werken ook meer verdienen en ook meer genieten, is zelfbewuster en wil contact met elkaar onderhouden. Vliegt naar Torremolinos. De televisie laat met name in deze periode veel zien van overal en dat maakt nieuwsgierig, dit geeft veel meer prikkels dan de radio. En zoals we weten zijn we als mensen erg gevoelig voor prikkels. We groeien langzamerhand naar elkaar toe, grenzen gaan dan echt vervagen. De dragende kracht achter deze evolutie is de technologische ontwikkeling in reismogelijkheden en in communicatie.

En HR? Human Resources: de term wordt in 1965 geïntroduceerd door Miles (als tegenhanger van het Human Relations-model) en gaat mee in de trend van, bijvoorbeeld de Club van Rome, eind jaren 60 opgericht, meest bekende rapport “De Grenzen aan de groei” uit 1972. De natuurlijke bronnen raken op, aandacht voor milieu, de menselijke maat, de medewerker is geen kostenpost, maar moet onder de baten worden gerangschikt. Overigens is het aardig om te weten dat bij het genoemde rapport voor het eerst op grote schaal gebruik is gemaakt van computermodellen (denk weer even aan Fredric Brown…).

In deel 2 wordt de evolutie geanalyseerd en de verbinding gelegd met onze huidige realiteit.

0 reactie(s) op “Collectiviteit: het HR perspectief in de 2e helft van de 20e eeuw”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.