De toekomst van werk begint met onderwijs

24/10/2017 Leestijd: 3 minuten

Afgelopen jaar begeleidde ik een aantal kinderen als carrière-coach om ze te helpen bij hun keuze voor een vervolgopleiding. Dat ze nog niet al te veel over de toekomst hebben nagedacht is begrijpelijk. Dat opleidingen ze een illusie voorschotelen is verwerpelijk.

De toekomst van werk begint met onderwijs

Kijk op de website van een willekeurige ROC en met een klik kom je al snel de eerste leugen tegen: ‘Economie & Administratie is hét vakgebied voor carrièremakers; uitdagend en ideaal om snel te starten, door te groeien en te specialiseren. Of je nu kiest voor administrateur, secretaresse, boekhoudkundig medewerker of bedrijfsadministrateur. Je kiest altijd voor een goed carrièreperspectief!’ Hoezo carrière? Hoezo perspectief? Dit zijn allemaal banen die in rap tempo verdwijnen en waar amper werk in te vinden is. Adviesbureau Deloitte becijferde dat het gaat om bijna 300.000 leerlingen die in het ootje worden genomen.

Dit is echt heel erg fout. Ten eerste leiden we als maatschappij mensen op voor banen waar weinig vraag naar is, of die over niet al te lange tijd zijn verdwenen. Ten tweede steken we daar ook nog eens heel erg veel geld in. Geld dat het onderwijs heel goed op een andere manier kan gebruiken bijvoorbeeld door het beroep van leraar, waar wel veel vraag naar is, aantrekkelijker te maken. Tenslotte raken we ook nog eens kinderen in hun dromen en ambities tijdens een van de meest kwetsbare periodes van hun leven. Dat is nog wel het allerergst.

De realiteit van morgen is dat niet iedereen kan worden wat hij wil. Te lang is het onderwijs gedreven geweest door de vraag van leerlingen en studenten en niet door de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Dat moet anders. Door de voortschrijdende informatietechnologie zal de economie minder arbeidsintensief worden. Alle banen die routinematig en voorspelbaar zijn, staan daarmee op de tocht. Zodra een algoritme in staat is om je taken over te nemen heb je een goede reden om je te gaan bekwamen in een ander vak. Dit is overigens niet alleen van toepassing op laaggeschoolde arbeid. Denk maar eens aan het werk van een radioloog. Computers worden steeds beter in het analyseren van beelden.

Helaas is dit nog onvoldoende doorgedrongen in het onderwijs en blijven we leergierige kinderen en ambitieuze jongvolwassen opleiden in beroepen zonder toekomst. Het is dus zaak om het onderwijs aan te laten sluiten op de arbeidsmarkt. We moeten stoppen met opleiden vanuit de vraag van de student en ons richten op de toekomstige vraag van de maatschappij (denk aan zorg) en bedrijfsleven (denk aan techniek). Alleen op die manier is het mogelijk dat ze werk vinden dat past bij hun opleiding. De arbeidsmarkt gaat fundamenteel veranderen en het onderwijs moet niet volgen maar vooroplopen om de kansen die deze veranderingen bieden te benutten. Dat is haar zorgplicht naar leerlingen en studenten. Dezelfde zorgplicht is van toepassing op organisaties en bedrijven. Ook zij maken onderdeel uit van de maatschappij. De focus op de huidige krapte op de arbeidsmarkt zegt niets over de vraag op langere termijn. Bedrijven en organisaties zouden daarom het onderwijs moeten sturen als het gaat om hun behoefte in, pak ‘m beet, 2030.

Het is dus onvermijdelijk dat niet iedereen de opleiding kan gaan doen die bovenaan het verlanglijstje staat. Deze aanpassing van het aanbod op de vraag is een mooie kans om de ‘zesjes cultuur’ in het onderwijs te doorbreken. Geef 50% van de beschikbare plaatsen aan de beste studenten en verdeel de andere helft door middel van loting. Dat is dan weer goed voor de kwaliteit van werk in de toekomst.

Langdurige werkloosheid en onvolledige werkgelegenheid zijn niet alleen van invloed op het persoonlijk leven maar hebben ook een grote impact op de maatschappij. Daarom moet diezelfde maatschappij eerlijk zijn tegen haar kinderen over hun toekomst op de arbeidsmarkt.

0 reactie(s) op “De toekomst van werk begint met onderwijs”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.