De eerste sneeuwdag van het nieuwe jaar zit er weer op! Ineens is het echt winter. Gelukkig kon ik vandaag lekker thuis bij de houtkachel aan een paar administratieve taken werken met een kopje thee binnen handbereik. En soms dromerig naar buiten kijken. Sneeuw is prachtig, vooral als je de weg niet op hoeft. Niet iedereen heeft vandaag zoveel geluk als ik, dus rinkelt de telefoon. Een bezorgde werkgever: “mijn medewerkers willen de weg niet meer op, mag ik ze dat toch verplichten? Er wachten namelijk klanten op ze’’.
Safety first?
Die vraag is niet makkelijk te beantwoorden, zeker niet op het moment suprême. Want wat doe je als werkgever als je werknemers het weer niet vertrouwen? Safety first! Natuurlijk, maar in hoeverre is het echt gevaarlijk? Kennelijk zijn er geen afspraken gemaakt over dit soort situaties. Dat verbaast me niet, want bij de uitvoering van risico-inventarisaties (RI&E) kom ik dit veelvuldig tegen. Vragen over de voorbereiding van bedrijven met betrekking tot extreme weersomstandigheden blijven vaak onbeantwoord. Men weet het niet. Is daar beleid voor nodig dan?
Er bestaan geen wetten en regels. De situatie is ook complex, want het gaat niet alleen om het bezoeken van klanten tijdens je werk. Maar de vraag kan ook zijn of je überhaupt verplicht bent om naar je werk te gaan. Voor veel functies is thuis werken een optie, maar dat geldt lang niet voor alle functies. Het werk in de fabriek of in de zorg gaat gewoon door.
Aansprakelijk of niet?
Daarnaast speelt nog de vraag wie er aansprakelijk is als het door weersomstandigheden mis gaat. Ook deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Een werkgever moet in ieder geval aan zijn zorgplicht voldoen, zoveel is duidelijk. Omdat er geen wetten en regels zijn biedt de jurisprudentie soms enige duidelijkheid.
Een medewerker komt ten val tijdens het ophalen van vuil door ijzel en sneeuw op het wegdek. Hij loopt blijvend letsel op en stelt de werkgever aansprakelijk. De werkgever vindt het onzin. De medewerker heeft immers veiligheidsschoenen gekregen en wist dat de weg glad was. Het vuil moet toch worden opgehaald, dus de medewerker had zelf goed op moeten letten. Echter wordt de medewerker in het gelijk gesteld door de Hoge Raad. Deze uitspraak leert ons hoe ver de zorgplicht gaat. Een werkgever kan zijn personeel bij extreem weer niet zomaar de straat op sturen en er op vertrouwen dat het goed komt. De werkgever moet proactief handelen door bijvoorbeeld extra maatregelen te nemen en aanvullende instructies te geven om ongevallen door weersomstandigheden te voorkomen.
Afspraken maken
Het is dus verstandig om vooraf afspraken te maken. Bespreek met elkaar wat als gevaarlijk wordt gezien en wat niet. Het gaat natuurlijk niet alleen om sneeuw; denk ook aan storm, dichte mist of ijzel. Het is verstandig om te kiezen voor het volgen van het weeralarm. Bijvoorbeeld: bij code rood gaat niemand de weg op en bij code oranje of geel beslist de directie. Er zal daarbij ook gekeken moeten worden naar regionale verschillen. Soms is de mist of ijzel erg plaatselijk.
Wie gaat dat betalen?
Naast het maken van afspraken is vertrouwen erg belangrijk. Medewerkers moeten het vertrouwen krijgen en voelen om te overleggen met hun leidinggevende: “ik wacht tot de mist is opgetrokken en kom daarom een uurtje later”.
Echter zijn er ook afspraken nodig voor zowel helemaal niet komen werken als voor later komen. Want wie gaat dat betalen? Check allereerst je cao. In de cao voor Kleinmetaal zijn bijvoorbeeld afspraken opgenomen omtrent extreem weer. Als er geen cao-afspraken bestaan, maak dan afspraken binnen het bedrijf en leg deze vast. Let wel, woon-werkverkeer wordt doorgaans gezien als de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer.
Aanvullende maatregelen
Onderzoek welke aanvullende maatregelen mogelijk zijn. Dit kunnen maatregelen zijn om gladheidsbestrijding op het eigen terrein toe te passen. Veeg je stoepje schoon en zorg voor sneeuwvrije parkeerplaatsen. Het hiervoor benodigde materiaal moet aanwezig zijn binnen het bedrijf.
Maar ook organisatorische maatregelen zijn mogelijk. Zoals het toestaan om thuis te werken, ook als dat niet gebruikelijk is. Een dag minder uren te werken of andere uren werken is in sommige situaties ook het overwegen waard. Verstrek daarnaast aanvullende PBM zoals schoenen met extra grip en thermokleding voor werkzaamheden in de buitenlucht. En tot slot: kies voor winterbanden. Niet alleen voor personenauto’s maar ook voor de eventuele bussen.
Informeren van medewerkers
Licht medewerkers voor over het beleid en de gekozen maatregelen. Geef duidelijk aan wat je verwacht. Geef ook aan dat aanvullende ideeën en initiatieven welkom zijn. Licht medewerkers die de weg op moeten voor over rij- en werkgedrag onder moeilijke omstandigheden. Rijdt niet te hard, houd afstand, verander niet onnodig van rijstrook en maak ruimte voor strooiwagens.
Begin!
Deze winter duurt nog een paar maanden. We zijn er nog niet! Dus begin alvast met het maken van afspraken; het kan maar geregeld zijn. Misschien ben je nog net op tijd voor de Maartse buien.
Geef een reactie