Richard Koopman is ‘een idealist met een pragmatische grondslag’. Richard wil zijn idealen echt vormgeven, laten zien dat dingen echt anders kunnen: werken, maar ook de manier van werken. Hij is ook een estheticus (vormgeving, schoonheid!), ‘daar werk ik mee’. Richard kijkt naar de fysieke uitingen van bedrijven en naar de beleving ván die bedrijven. Richard gebruikt graag plaatjes, denkt in plaatjes (´ik kan het niet helpen´) en dat blijkt ook uit zijn presentaties. En uit dit interview, Richard gebruikt graag beeldspraak.
Ik spreek Richard op een terrasje op de markt in Den Bosch. Het is prachtig weer. We praten over filosofie, zingeving, bedrijven. Over onderliggende waarden.
Je gaat spreken op de IKKI borrel, over authenticiteit. Wat is dat nou, authenticiteit?
“Het woord Authenticiteit vind ik al niet authentiek. Kan wat mij betreft nu al op de schroothoop van miskende en misbruikte begrippen. Laten we praten over echtheid. In de jaren ´80 / ’90 werkte ik bij Laura Ashley. Een zieltogend merk dat probeerde te overleven in een wereld met breedgeschouderde vrouwen en huizen ingericht met marmer, staal en leer. Absoluut de weg kwijt en geen vertrouwen in haar kunnen. Ik vond een manier om de beleving ‘Laura Ashley’ te herontdekken door het te associëren met gezichten, tuinen en landschappen: Wat is wel Laura Ashley en wat niet. We ontdekten toen: we zijn er niet voor de grote massa, we zijn een niche’. De kracht hiervan moet duidelijk zijn: we spraken een specifieke doelgroep aan. En voor hen waren we ook echt interessant en het gaf intern een enorme mentale boost. We hadden weer zelfvertrouwen”
“Je vraagt jezelf af: ‘waar zit de oorsprong van het bedrijf?’, ‘Hoe ga je deze organisatie zin geven?’. Als iets echt iets over je bedrijf zegt, dan krijg je zo’n kippenvel moment: ja, dat zijn we! Dat doen we! Dan praat je niet over begrippen als integriteit, maar over de kern van wat het bedrijf IS. De begrippen die je daar aanhangt, die komen later wel.”
“Zo zijn er nog steeds ontzettend veel bedrijven die dapper roepen: ‘wij hebben een no nonsens mentaliteit’. Onvoorstelbaar. Ze geloven werkelijk dat dit werkt! Geef mij maar veel nonsens! Want in nonsens schuilen vaak de beste ideeën en het is de bron van alle innovatie! Over kapitaalvernietiging gesproken! In een no nonsens cultuur praten mensen elkaar na en durven we niet te zeggen wat we voelen en zeker niet als we voelen dat ´het´ niet klopt en we ´het´ niet met cijfers kunnen onderbouwen. Welkom in de Matrix!
Je hebt een bedrijf – Zynn – waarom ben je gaan ondernemen?
Centraal voor mij staat zingeving. Er zit een verband tussen zingeving en authenticiteit. Al sinds ik ben gaan werken brandt er een vuurtje in mij. Heb vaak geprobeerd het te doven, maar dat lukt gelukkig niet. We verschuilen ons achter getallen en modellen en durven de echte dialoog niet met elkaar aan – we zijn het verleerd. Zingeving, je goed voelen en succesvol ondernemen ligt heel dicht tegen elkaar aan. Wat dat betreft heb ik geloof ik wel een missie. Het kan zoveel mooier, leuker en vooral beter in organisaties. En ik ben een zeer gelukkig mens, dat ik bewust kies voor de dingen waar ik in geloof, waar ik goed in ben en die echt een verschil kunnen maken. En wil je niet met mij werken omdat je wat ik je vertel niet prettig vindt en omdat je eigenlijk het verschil niet durft te maken? Ook best. Life is too short to drink bad wine…
Dat las ik in je IKKI profiel: een paar maanden ‘genieten van het leven’?
“Ik had geparticipeerd in een bedrijf en na de verkoop heb ik een aantal maanden helemaal niets gedaan. Nou ja niets wat met ‘werk ‘ te maken heeft. “ En toen kwam ik terug van een vakantie naar Amerika met de kinderen. En toen dacht ik: nu is het mooi geweest. Ik zag mezelf ’s ochtends weer naar de brievenbus sjokken met mijn flipflops en boxershort. De verveling sloeg in één keer toe. Zinloos! Daarom heb ik Zynn opgericht en binnenkort ‘biechtenophetwerk.com’. Plotseling ben je dan ook nog internetondernemer. Ik doe geen directe acquisitie. Ik blog regelmatig, dat begon via jou op Expand. Verder kan ik het niet laten met regelmaat brieven te schrijven aan de Volkskrant. Er zijn zoveel dingen waar ik me over verwonder, verbaas of me écht zorgen over kan maken. Met name hier in Nederland. Over het gebrek aan ‘begeisterung’, ideeën, leiderschap en eigen verantwoordelijkheid.
Wie zijn je helden?
“Napoleon! Dat is waarschijnlijk getriggerd door mijn betovergrootvader, een van de weinige overlevenden terugkwam van Napoleons rampzalige campagne naar Rusland in 1812. Napoleon was de eerste in Europa die geloofde dat ook gewone burgers recht hadden op vrijheid. Hij doorbrak het Europese kastensysteem. “Het grootste deel van de bevolking in West-Europa was lijfeigene. Wij waren slaven!” Daarom ontstonden er nieuwe waarden, daarom kon Europa veranderen. Tot op de dag van vandaag. En ook daarom kreeg Napoleon Europa op de been. Hij maakte mensen deel van iets dat groter was dan zijzelf en te groeien op grond van kwaliteiten in plaats van afkomst”
Kun je een gouden moment uit je loopbaan noemen?
“Dat ik vanwege principes die ik er op nahield ontslag nam bij een voormalige werkgever. Ik kon me niet verenigen met het ethisch handelen van collega´s. Ik wilde geen geld verdienen over de rug van het bedrijf. Dat was echt een glorie moment. Dat is waar ik voor sta.”
“En dat is ook waar mentale vragen beginnen. Wat zijn je waarden? Ik werk graag volgens het uitgangspunt ‘Als je niet weet hoe je moet delen, kun je ook niet vermenigvuldigen’. Dat principe pas ik overal toe.”
“Zo gaf ik eens een training aan een groep managers. Ik liet ze tijdens de lunch de straat op gaan met de opdracht dat ze een lunch voor een vreemde moesten betalen. Veel managers vonden dat moeilijk, sommigen maakten heftig bezwaar ‘wat ik nu moet doen is zo fundamenteel anders dan wat ik normaal doe. Ik ga mezelf echt niet veranderen” Toen heb ik gezegd: Goh, dat is raar. Want jij bent het die de hele dag loopt te roepen naar je werknemers dat ze moeten veranderen en je vooral ‘flexibiliteit’ verwacht.” Door een spiegel voor te houden kom je tot zelfinzicht. ”
Richard en ik eindigen in een dialoog over wat echtheid is voor bedrijven. Hoe bedrijven zouden moeten handelen. Over dat het lekker weer is en of we nog een kop thee nemen.
Dit artikel verscheen eerder op IKKI.nl (in 2014 is IKKI gestopt, de link werkt hierdoor helaas niet meer, red.)
Geef een reactie