Luctor et Emergo?

04/12/2014 Leestijd: 3 minuten

Hoe mooi deze spreuk ook is, neen. Deze blog gaat niet over Zeeland. Nou ja, een beetje dan, want het gaat over werkenden in Nederland. En daar zitten natuurlijk ook Zeeuwen onder. Neen, dit blog gaat over de miraculeuze (?) ontsnapping van Ton Heerts aan de dreigende definitieve teloorgang van de vakbeweging in Nederland. Na FNV Vakcentrale, FNV Bouw, FNV Sport en AbvaKabo FNV stemde ook FNV Bondgenoten uiteindelijke in met de vorming van een ongedeelde vakbeweging. Daar ging enorm veel intern gestommel aan vooraf, maar het gaat toch gebeuren.

Daarmee lijkt de ‘redding’ van de vakbeweging nabij, maar niets is minder waar. Er is weliswaar sprake van een voorgenomen fusie (en formeel gaat die ook wel door), maar daarmee begint de strijd pas echt. Nu komt het er op aan alle werkenden (maar ook de politiek en de werkgevers) te overtuigen dat die nieuwe FNV ook echt vernieuwing is.

De sociaal-maatschappelijke betekenis van vakbonden, voor en na de Tweede Wereldoorlog staat niet ter discussie. Wel zien we dat, door een veelheid aan factoren, het draagvlak voor vakbonden in de afgelopen decennia aanmerkelijk is afgenomen. En voor een deel heeft de vakbeweging dat aan zichzelf te danken. Te laat, te abstract, te ver weg van de praktijk van alle dag. Een imago van anti – rood – tegen – actie –hesjes en petjes. Maar niet het imago van strijd voor gelijke rechten, niet het imago van ‘ik sta naast u’. Imago is wel degelijk één van de toverwoorden. Een oud-collega vertelde het mij als volgt: “Een vakbondsbestuurder is eigenlijk een klein communicatiefabriekje”. En zo is het.

Presteren vakbonden dan slecht? Absoluut niet. In een wereld waar Nederlandse werkenden worden geconfronteerd met globalisering, de invloed van Europa en een neo-liberaal politiek klimaat, houdt de vakbeweging zich op inhoud wel degelijk staande. In veel bedrijven en bedrijfstakken komen nog steeds Cao’s, Sociale plannen en pensioenregelingen tot stand. Nog steeds worden honderden werkenden door hun vakbond geholpen in geval van een individuele kwestie. En al is het beeld ontstaan dat de vakbeweging een tandeloze tijger is geworden, dat is niet de praktijk.

Zelf kom ik uit de periode dat HR nog niet bestond. Wij noemden dat Personeelszaken of P&O. Fundamenteel verschil in mijn optiek was, dat die P&O-er in de praktijk niet alleen was voor de werkgever, maar ook voor de werknemer. Hij/zij kwam ook van de Sociale Academie en had vaak een meer sociologische dan bedrijfskundige insteek. De huidige HRM-professional is veel meer een adviseur van het (lijn-)management geworden. En hij/zij is veel zakelijker en bedrijfskundig gedreven. Daar is op zichzelf helemaal niks mis mee en past ook in de ontwikkeling van “HR in de lijn”.
Heeft de vakbeweging het hier laten liggen? Mogelijk wel, want wie was er, na de verzakelijking van de HR-professional nu voor de werknemer? Wie was zijn/haar luisterend oor of schouder om even op uit te huilen? Had de vakbeweging niet in dat gat moeten springen? Misschien heeft ze het wel gedaan, maar kennelijk was het voor veel werkenden totaal niet zichtbaar.

Ik denk dat die nieuwe FNV nu pas echt voor die uitdaging komt te staan. Hoe winnen zij het vertrouwen van werkenden terug? Hoe gaan zij zorgen dat zij weer naast de mensen komt te staan en niet ervoor? Dat wordt de echte worsteling. En komen zij weer boven?

0 reactie(s) op “Luctor et Emergo?”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.