Ontslag: velen krijgen er helaas vandaag de dag mee te maken.
Zo ook Jan (fictieve naam), werkzaam bij een groot internationaal bedrijf, is dag en nacht bezig als senior manager zijn business te runnen. Plotseling wordt hij bij de algemeen directeur geroepen, bij de uitnodiging wordt geen nader onderwerp genoemd. Tijdens het korte gesprek wordt hem meegedeeld, dat er geen plek meer in de organisatie voor hem is. Een ander persoon neemt zijn taken over. En hoewel er geen dossier over zijn functioneren is en Jan altijd prima zijn werkzaamheden heeft uitgevoerd, duurt het gesprek 15 minuten en loopt hij vervolgens in shock terug naar zijn eigen kamer. De algemeen directeur geeft nog aan dat er een ontslagvoorstel zal worden uitgewerkt en aan Jan wordt gevraagd hierop te reageren.
Zelf onderhandelen over eigen ontslag
Helaas zie je dan nog te vaak dat mensen zoals Jan, geleid door emotie, zelf gaan onderhandelen over het eigen ontslag met de werkgever. Om er maar zo snel mogelijk van af te zijn.
Natuurlijk kan Jan zelf met eigen (tegen)voorstellen komen en kan hij zelf het overleg hierover voeren. Het scheelt in elk geval in de kosten van juridische bijstand. Die maakt hij namelijk niet! Maar is goedkoop niet duurkoop achteraf? En wat zijn de valkuilen? En is het niet verstandiger het overleg over je eigen ontslag over te laten aan een derde, aan een buitenstaander, aan een professional?
Het inschakelen van een professional is heel verstandig en wel om een aantal redenen:
In een dergelijke situatie spelen emoties een grote rol. Je bent het niet eens met het ontslag en vindt de reden(en) van ontslag niet redelijk. Natuurlijk heb je goede argumenten om het ontslag te bestrijden, immers elk verhaal heeft twee kanten. En je praat er waarschijnlijk met je familie over, met goede vrienden. Ook die staan vanzelfsprekend aan jouw kant. Maar word je daarbij goed gespiegeld? Is er een objectief luisterend oor? Staan familie en vrienden niet al te ver af van hetgeen tussen jou en je werkgever dagelijks plaatsvindt? Want om te komen tot een vaststellingsovereenkomst is het belangrijk om op basis van inhoudelijke argumenten de wederpartij ervan te overtuigen dat het ontslag niet redelijk is. En dat een goede financiële regeling billijk is.
Boosheid bij ontslag
De emoties raak je niet zo maar kwijt. Natuurlijk de eerste boosheid na de ontslag aanzegging zal uiteindelijk verdwenen zijn, maar vervolgens moet je in overleg gaan met diezelfde werkgever en blijven dan de emoties onder controle? Misschien wel bij jezelf, maar het is heel goed mogelijk dat er vervolgens emoties ontstaan bij de werkgever. Kun je, hoe moeilijk wellicht ook, trachten “on speaking terms” te komen en, nog belangrijker, daarop te blijven? Belangrijk is immers om reputatieschade en afbreukrisico in dit proces te voorkomen. Ook om een rechtsgang te voorkomen en in plaats daarvan een vaststellingsovereenkomst op te stellen en niet afhankelijk te zijn van een uitspraak door de rechter. Natuurlijk kan de rechter om een uitspraak gevraagd worden, alleen je loopt als partijen wel een risico, dat dit verkeerd kan uitpakken met alle gevolgen van dien.
Processtappen bij ontslag onderhandeling
Belangrijk is ook om de juiste processtappen te volgen, kom niet meteen te snel tot een eindresultaat als je van mening bent, dat er nog mogelijke stappen te zetten zijn. Tactisch onderhandelen, weet tot hoe ver je kunt gaan en welke stappen je dient te ondernemen. Of niet! Hoe pak je dat aan?
Vele varianten zijn natuurlijk mogelijk. Partijen dienen dit met elkaar te ondervinden en als je elkaar goed kent, is het niet altijd even makkelijk om de juiste richting van een dergelijk overleg te vinden. Een derde partij, een buitenstaander, biedt hierbij uitkomst. Die kent in elk geval de werkgever niet en overlegt op basis van inhoudelijke argumenten. De werkgever kent dan sowieso niet de zwaktes van de andere partij. En je informeert de derde partij wel over de sterktes ( en zwaktes ) van de werkgever. Die kan er tijdens het overleg zijn voordeel mee doen. Als je zelf overleg voert, kun je dit voordeel niet benutten.
Vergeet daarnaast ook vooral de tussen fases in het proces niet. Dat wil zeggen om na elk overleg een terugkoppeling te geven en de volgende fase met een ander te bespreken. Dergelijke tussen fases ontbreken natuurlijk als je zelf het overleg voert. Je kunt dan geen terugkoppeling geven, je wordt niet gespiegeld en verneemt niet welke volgende stap genomen kan worden. Je creëert ook geen ruimte voor jezelf en kunt niet terugvallen op een ander.
Onderhandelen is vooral ook goed luisteren en goed kijken naar de non-verbale communicatie van de wederpartij en daar je voordeel mee doen. Op het juiste moment met de juiste argumenten komen. Het blijft altijd maatwerk en een professional is ervoor getraind om op deze wijze te onderhandelen.
Tenslotte terug naar het besparen van juridische kosten als je zelf overleg voert: Vaak wordt als onderdeel van een vaststellingsovereenkomst een afspraak gemaakt om de kosten van juridische bijstand geheel of gedeeltelijk vergoed te krijgen. Het is ook in het belang van de werkgever om objectief en zorgvuldig het overleg aan te gaan, om afbreukrisico en reputatieschade te voorkomen. En tot een werkbare overeenkomst te komen.
Kortom
Na de ontslagaanzegging is het belangrijk om als eerste stap een externe professional in te schakelen. Om het gehele proces van een goede afhandeling over te laten aan een ter zake deskundige zodat Jan zelf voldoende tijd en ruimte krijgt om verder na te denken over zijn carrière en zijn leven.
Geef een reactie