Legio managementboeken, boeken over organisatiekunde en veranderingsprocessen heb ik in de achterliggende jaren gelezen. Boeken over de ideale wereld van organisaties en de ideale bedrijfscultuur. Veranderprocessen en ‘hoe te handelen bij’.
Boeken die, voor zover mijn ervaring strekt, niet stroken met de werkelijkheid in de meeste organisaties. Dat is op z’n minst opmerkelijk. Hoe is het mogelijk dat je datgene wat je in een boek leest en waarvan je denkt ‘dat maakt kaas’ vervolgens niet terugvindt in jouw organisatie? En, nog confronterender, niet terugvindt in je eigen handelen?
Ik moest er in de afgelopen week aan denken bij een beschouwing over het functioneren van een afdeling.
Wij-zij denken
Vooral wanneer je binnen een afdeling (*) te maken hebt met subafdelingen bestaat het risico op ‘wij zij-denken’. Dat denken steekt de kop op wanneer het niet zo lekker loopt. ‘Ja maar jullie..’, en ‘wij vinden dat’. Doorgaans is het ‘ jullie’ die ‘ons’ iets aandoet.
‘Wij zij’ wordt daarbij onuitputtelijk gevoed door het verleden.
Eigen historie
Iedere organisatie, iedere afdeling kent een eigen historie. Een historie die vaak niet door alle huidige aanwezigen gedeeld wordt maar wel van invloed is op het heden. Een historie die mondeling overgedragen wordt, waardoor de historie gedeeld wordt, en zo tot een ‘gedeelde ervaring’ verwordt. Een prachtig mechanisme waarvan het de moeite waard is om eens bij stil te staan; want wie van de afdeling hebben er werkelijk deel genomen aan die historie die tot op de dag van vandaag doorwerkt in de samenwerking? Kunnen we de werkelijke feiten nog achterhalen waaraan gerefereerd wordt?
Dat laatste is m.i. van belang om te kunnen achterhalen welke waarden die feiten vertegenwoordigen. Waarden die in het hier en nu de relatie, communicatie en samenwerking met collega’s beïnvloeden.
Zelfreflectie
Het vergt enige zelfreflectie om voor jezelf na te gaan waar jij door getriggerd raakt. En het vergt durf om dit vervolgens bespreekbaar te maken. Dat gaat niet vanzelf. Want om jezelf kwetsbaar open te stellen is veiligheid nodig. Veiligheid om jezelf te durven en mogen zijn. Veiligheid om van mening te kunnen verschillen, om fouten te mogen maken, zonder dat dit gevolgen heeft.
Wanneer je dat kunt bereiken met elkaar ontstaat er ruimte. Ruimte waardoor je in een continu proces van afstemming een nieuwe, gezamenlijke geschiedenis kunt schrijven.
(*)voor afdeling kun je iedere relatie met anderen invullen
Geef een reactie