Door de flexibilisering van het werk zijn we de werknemer als vervangbaar middel gaan zien. Een belangrijk voordeel van flexibilisering voor de werkgever is dat arbeid (zowel vanuit kosten als vanuit capaciteit) snel aangepast kan worden aan wijzigende omstandigheden op de markt. Wat werkgevers daarbij winnen is meer financiële flexibiliteit, maar wat daarbij verloren gaat is de loyaliteit van de werknemer. Want wanneer de werkgever niet loyaal is naar de werknemer en voor financiële optimalisatie gaat, dan kun je niet verwachten dat de werknemer andersom wel loyaal is naar de werkgever. Personeelsverloop dat oploopt tot wel 40% is geen uitzondering meer (onderzoek Centraal Beheer Achmea (Telegraaf 9 april 2007)).
Afnemende loyaliteit
Afnemende loyaliteit heeft ook een prijs. Kwalitatief bijvoorbeeld door de afnemende loyaliteit komt de continuïteit van de bedrijfsvoering onder druk. Maar niet alleen bezien vanuit de voortgang van de werkzaamheden. De afnemende loyaliteit heeft ook zijn effecten op de identiteit en de cultuur van een organisatie. Steeds vaker genoemde motivaties om bij een organisatie te gaan werken.
De medewerkers bepalen namelijk de identiteit en cultuur. Een optelsom van positieve en negatieve ervaringen bouwen deze op. En hoe langer de geschiedenis van die ervaringen duurt hoe steviger de cultuur en identiteit verankerd ligt. En in dat licht beschouwd betekent telkens afscheid nemen van werknemers veel kleine trauma’s voor de organisatie. Trauma’s die bij ieder volgend afscheid weer terugkeren en optellen bij de negatieve ervaringen. Daarmee heeft afnemende loyaliteit een grote invloed op de cultuur en de sfeer in een organisatie. Het werkt verdergaande disloyaliteit in de hand. Kortom er ontstaat een vicieuze cirkel. Werknemers die het bedrijf snel weer verlaten vormen de nieuwe norm en loyaal gedrag is dan opeens afwijkend gedrag. Dit soort groepsprocessen moeten niet onderschat worden.
De letterlijke prijs
Maar afnemende loyaliteit heeft ook letterlijk zijn prijs. “Een vertrekkende medewerker kost, als je alles meetelt, soms wel twee tot drie keer zijn eigen jaarsalaris”. (Onderzoek Interview/NSS in opdracht van Tempo-Team). Bedrijfen verspreiden veel van die kosten oververschillende posten en halen ze uit allerlei potjes, waardoor de kosten in de dagelijkse praktijk niet zo opvallen.
In de kostenberekening van Tempo Team is met vrijwel alles rekening gehouden. De daling van de productiviteit als de medewerker eenmaal heeft opgezegd, de kosten voor de freelancer of de uitzendkracht die dat moet repareren en het omzet verlies wanneer de medewerker opdrachten/ klanten en/of relaties meeneemt. Plus de voor de hand liggende kosten van werving en selectie. Gemiddeld kunnen de kosten voor een vertrekkende werknemer oplopen tot 15.000 – 20.000 euro per persoon. (NB: een modaal inkomen is ca. 30.000 euro). Verwacht kan worden dat door een steeds krapper wordende arbeidsmarkt de kosten voor het opnieuw vervullen van een functie alleen nog maar zullen stijgen zodat de kosten van een vertrekkende medewerker alleen nog maar hoger zullen worden.
Flexibilisering en kostenbeheersing
Kortom: wat met flexibilisering in kostenbeheersing gewonnen wordt, gaat er aan de achterkant door een verminderde loyaliteit aan kosten misschien nog wel harder weer uit. En dan hebben we het alleen nog maar over het geld want het effect op cultuur en sfeer zoals hierboven beschreven is daarin nog niet eens meegenomen.
Het lijkt dus al snel een beter idee om eens in het zittende personeel te investeren zodat het wil blijven, dan maar weer opnieuw een geldverslindende wervingsactie op touw te zetten. Er wordt door de bedrijven gezamenlijk meer geïnvesteerd in nieuw personeel dan in bestaand personeel. Wat maakt dat het in de huidige arbeidsmarkt voor werknemers nog steeds lonend is om vooral niet al te lang bij een werkgever te blijven hangen. (Mobiliteit heeft een gunstig effect op het loon). Maar ja, zolang een groot deel van de werkgevers (33%) niet eens weet hoeveel mensen er per jaar vertrekken en nog meer werkgevers geen benul hebben van de kosten die dat met zich meebrengt zal dit wel niet zo snel veranderen.
Geef een reactie