Het moeilijke aan prestatieloon is dat uitkering ervan afhankelijk is van waarden. En dat met waarden kan worden gespeeld. Met de huidige staat van banken en de extravagante salarissen in het verleden is prestatieloon in een ander licht komen te staan. Blijkbaar is er toch iets niet optimaal aan prestatieloon. Is het onmogelijk alle factoren in acht te nemen? En is het mogelijk om prestatieloon wél goed toe te passen? Vanuit die vraag volgt hieronder een blik op een heel andere branche: de sport.
Gevaren van prestatieloon
Een kennis vatte het kort geleden heel mooi samen. Stel dat het slecht gaat met een organisatie. De eindverantwoordelijke krijgt een behoorlijk salaris dat voor een groot deel gebaseerd is op resultaten die in winst worden uitgedrukt. Geen onwaarschijnlijk scenario. Wat kan er gebeuren? De eindverantwoordelijke kan snijden in bestedingen die voor de lange termijn zijn bedoeld, zijn winst-papieren op orde hebben en zijn bonus ontvangen. Dat is pijnlijk voor de lange termijn doelen van de organisatie. Normaal zou dit dus ook de belangen van de eindverantwoordelijke schaden. Maar stel dat deze op enige termijn, bijvoorbeeld twee jaar, door wil groeien naar een volgende functie.
Nu beschrijf ik een zeer specifiek, maar niet ondenkbaar scenario. Wat ik voornamelijk wil laten zien is dat, wanneer iemand word afgerekend op resultaten in een bepaalde vorm en daar een financiële beloning tegenover staat, het interessant wordt om de resultaten op het vlak dat gemeten wordt zo goed mogelijk te doen lijken. En dat betekent dat andere resultaatgebieden vergeten kunnen worden. Hier ontstaat een probleem: niet alle resultaatgebieden zijn (compleet) meetbaar te maken.
En hoe gaat dat elders?
Prestatieloon is een strategie van organisaties om toptalent aan te trekken en de neuzen van management en stakeholders in dezelfde richting te zetten: winst. Dat hier problemen als bovenstaande ontstaan is niet nieuw, er is al genoeg management theorie over geschreven. Maar vandaag werd mijn aandacht getrokken door een artikel in de pers. ‘Prestatieloon bij uitstek’ kopt het. En het beschrijft hoe sporters ook topsalarissen verdienen en hoe bijna niemand daar over moppert.
In het artikel wordt ook een interessante video genoemd, een interview van een Amerikaanse coach die behoorlijk verdient en zich daar niet voor schaamt.
Het kan dus ook anders
In de sport is het dus blijkbaar aardig mogelijk om loon aan resultaten te koppelen. Zijn prestatiemogelijkheden minder divers dan in het bedrijfsleven? Misschien kun je de targets helderder omschrijven ‘je moet x ballen tegenhouden of y maal scoren’. Of misschien is het dat bij topsport alles gefilmd wordt?
God verhoede dat alles binnen organisaties gefilmd gaat worden. Of dat managers net als vroeger over je schouder mee gaan kijken. Of we in het bedrijfsleven iets van de sportwereld kunnen leren weet ik niet. Wel hoop ik dat ik wat vragen heb op kunnen roepen over prestatieloon. En dan vooral welke rol prestatieloon moet spelen. Is het wat de naam doet vermoeden: loon naar meetbare prestatie? Of is het voornamelijk een tool om de visie van naar prestatie beloonde werknemers gelijk te stellen aan die van de stakeholders?
Geef een reactie