Alweer anderhalve week geleden had ik de eer om aanwezig te zijn bij de Serendipity Roadshow – een evenement ter lancering van The Serendipity Machine. Dit boek is een analyse en beschrijving van het u hopelijk bekende Seats2Meet – hopelijk heeft u er wel eens een dag gewerkt en anders raad ik u als HRM’er aan om dat te gaan doen. De ‘machine’ waar in het boek over wordt geschreven is namelijk Seats2Meet zelf. En het product is serendipiteit – mocht u niet bekend zijn met het begrip, het betekent ‘het tot stand komen van toevallige ontmoetingen die waarde scheppen’. Een begrip dat in een kenniseconomie van onschatbare waarde kan zijn.
En de capaciteit om serendipiteit tot stand te brengen is daardoor eveneens waardevol; het leidt tot nieuwe en innovatieve ideeën én kennisoverdracht. Serendipiteit is daarmee wat mij betreft direct een HR onderwerp. Hieronder een korte samenvatting van de drie sprekers; Sebastian Olma (auteur van het boek), Ronald van den Hoff (de bedenker/eigenaar van Seats2Meet en auteur van Society3.0) en Teemu Arina (eigenaar van meeting software meetin.gs en spreker);
Ronald van den Hoff: verandering alom
Volgens Ronald bevinden we ons in een transitiefase, de crisis is daar een onderdeel van. En dat is niet vreemd; onze huidige systemen hebben het goed gedaan en de wereld ruim 200 jaar verder helpen ontwikkelen. Maar de veranderingen staan toch voor de deur. We hoeven niet meer naar fysieke locaties om te leren, om te werken, of om administratie te doen. Kennis werkt democratiserend en is ook democratiserend; de mogelijkheden om bijvoorbeeld een bedrijf te starten zijn bijna eindeloos.
En het zelforganiserend vermogen is enorm toegenomen, doordat we veel sneller samenwerkingsverbanden aan kunnen gaan. Dit kan zo snel, dat het opzetten van een juridische component te traag gaat. En onder andere deze ontwikkeling leidt naar een andere manier van organiseren en samenwerken, een manier waarin je sociale kapitaal groter wordt. Het gaat om vertrouwen, om wie je kent, hoe je die persoon kent en hoe die persoon jou kent. Dit wordt allemaal medebepalend voor hoe we projecten en organisaties opbouwen en organiseren.
Kennis, reputatie en sociaal kapitaal
En aan organiseren op basis van kennis, reputatie en sociaal kapitaal, ligt een heel andere manier van denken ten grondslag. Waar locatie-gebonden werken nog denkt in termen van schaarste (‘als ik hier zit, kun jij hier niet zitten’), is sociaal kapitaal een denken van overvloed: kennis wordt alleen maar meer als je het deelt.
Ronald gaf een voorbeeld dat dit zeer sterk illustreert. Hij organiseerde recent een evenement; er zaten 100 mensen in de zaal, 1.100 mensen deden mee (bijvoorbeeld via een uitzending op youtube) en waren dus ook ‘aanwezig’, 1 komma zeven miljoen tweets bereikten 122.000 mensen.
Hier zien we duidelijk de digitale mogelijkheden aan het werk; de ideeën van 100 mensen over de presentatie van 1, bereiken uiteindelijk potentieel 122.000 mensen. En daar is maar weinig schaarse ruimte voor nodig.
(Toevallige) ontmoetingen spelen dus een grote rol in deze sociale-kapitaal-economie. Hoe zorg je ervoor dat je de juiste ontmoetingen hebt, die waarde toevoegen? Daar richt Sebastian Olma’s presentatie zich op;
Sebastian Olma: Drie principes van serendipiteit
Sebastian begint met de eerder gegeven definitie van serendipiteit (‘het tot stand komen van toevallige ontmoetingen die waarde scheppen’) en geeft de drie principes die er volgens hem aan ten grondslag liggen:
1. Asynchrone reciprociteit
Het principe dat je iets geeft zonder dat je weet wat en wanneer je iets terugkrijgt.
2. Sociaal kapitaal
Het ‘samen geld maken’ van wat je ‘hebt’ (kunt en kent). Hier zijn we volgens Sebastian al decennia naar op zoek – en Seats2Meet heeft het gedaan.
3. Het verbinden van je ruimtelijk en virtueel netwerk
Waardoor alle uitwisselingen oneindig veel makkelijker (of überhaupt mogelijk) worden.
Seats2Meet
Voor degenen die S2M nog niet kennen: S2M biedt vergaderruimtes en werkplekken aan voor mensen die buiten de deur willen werken. Er worden werkplekken en vergaderruimtes verhuurd. Maar het meest opvallende is dat je ook gratis bij S2M kunt werken, waarbij je zelfs een gratis lunch kunt genieten. Het enige dat je gevraagd wordt is om aan te geven (op de site van S2M) dat je er bent en wat je kennis en interesses zijn. Eigenlijk word je alleen gevraagd je sociale kapitaal in te zetten: je kunt gevraagd worden door een van de stewards van S2M om je kennis te delen met iemand die meer wil weten over je onderwerpen, of gewoon kennis met je wil maken. Op de website van S2M kun je per locatie zien welke expertise er aanwezig is. Zo kun je bepalen op welke locatie je het beste kunt gaan werken.
Ik hoop bijvoorbeeld bij mijn volgende bezoek iemand tegen te komen die me meer kan vertellen over 3dprinting en of ik naar de Utrechtse 3dprinting club moet gaan. Zo iemand kan ik daar ongetwijfeld vinden.
Het is nu hopelijk ook duidelijk waarom S2M een Serendipiteitsmachine is. Je kunt redelijk georganiseerd bekijken of er mensen met vergelijkbare interesses aanwezig zijn in de S2M locaties bij jou in de buurt. En zo kun je ’toevallig’ precies aan de kennis(sen) komen die je nodig hebt om je verder te ontwikkelen, of zelfs een project tot stand te brengen of een tijdelijk samenwerkingsverband.
Teemu Arina: Social media verandert hoe we communiceren
Als je vroeger een vraag had, dan belde je een specifiek persoon, van wie je wist dat die persoon veel wist van het onderwerp waar je iets van wilde weten. Social media verandert dit structureel: je plaatst je vraag nu op twitter, maar je weet niet van wie je antwoord krijgt. Je weet ook niet wat voor antwoord je krijgt (ziet u de link naar serendipiteit al?). Vroeger werd communicatie dan ook sneller in een hiërarchie gestructureerd, je kon dan immers de meest efficiënte paden bepalen. Maar nu is dat moeilijker (kennis is gespecialiseerd) en wordt de communicatie veel meer context-afhankelijk (snelle vragen op twitter, uitgebreide discussies op LinkedIn).
Arina verwees ook naar Marshall MacLuhans befaamde uitspraak ‘The medium is the message’, die hier zeker van toepassing is.
E-mail en vergaderingen
Tegelijk opent Arina de aanval op twee zeer wijd verspreide media: e-mail en vergaderingen. E-mail is ‘broken’, want er is teveel. En vergaderingen zijn een oplossing voor een probleem dat niet meer bestaat; we kunnen al prima met elkaar in contact zijn zonder dat we ergens met een groep mensen bij elkaar gaan zitten.
Dit werd geïllustreerd met een mooie anecdote van een CEO die een vergaderzaal binnenliep en meteen wegliep toen hij zag dat er meer dan vijf mensen aanwezig waren. Hij wilde alleen de mensen die er écht moesten zijn erbij hebben. Meer dan vijf was altijd teveel.
En ook e-mail moest het ontgelden met een citaat van Paul Graham: “E-mail isn’t a messaging protocal. E-mail is a to-do-list and it’s a shitty to-do-list. Anyone can put stuff on my to-do-list and i don’t want that.”
We wisselen van point-to-point communicatie naar context gebaseerde communicatie, waarbij we op andere manieren antwoord krijgen op onze vragen. En dit heeft een grote impact op onze manier van werken (nooit meer vergaderen?) en ook op de manier waarop we leren (schoolbanken? Waarvoor?).
Concluderend
Ik vond het bijzonder leuk om bij The serendipity roadshow te zijn. Het was ook erg leuk om kennis te maken met Teemu Arina (de enige andere man met een hoed in de zaal) en zijn ideeën over communicatie te horen. Serendipiteit lijkt mij een HR onderwerp, dat hoewel het wellicht soft is, de komende jaren op de agenda moet staan. Het gaat tenslotte om: hoe organiseren we het proces waarmee we kennis en ideeën de organisatie binnen halen. Seats2Meet kan hierin een waardevolle rol spelen voor organisaties (al is het maar om te besparen op werkplekken en om flexibeler te zijn in de locaties van vergaderingen).
Een review van The Serendipity Machine (en van Society3.0) volgen uiteraard op dit artikel.
Geef een antwoord