Succesvol adviseren in de praktijk: de schijf van vijf voor adviseurs

06/02/2020 Leestijd: 6 minuten

Vraag jij je als adviseur op het gebied van HRM, arbeidsomstandigheden, coaching, teamontwikkeling en/of inzetbaarheid ook wel eens af wanneer je het goed doet? Want wanneer is een adviseur succesvol? Het lijkt vaak een grijs gebied. Dé juiste aanpak voor een adviseur bestaat niet. Afhankelijk van de situatie past de ene aanpak beter dan de andere. Edith Groenendaal en Cecile de Roos gaan in hun boek ‘Succesvol adviseren in de praktijk’ uit van de toegevoegde waarde die door een adviseur wordt toegevoegd aan een organisatie bij het bereiken van een vooropgesteld doel.

Een veranderkundige kijk op adviseren

Het boek is op meerdere manieren te gebruiken: als werkboek bij het inzetten van werkvormen, als handboek met praktische tips, of als leerboek bij het doorlopen van een persoonlijke invulling van de schijf van vijf voor adviseurs. Centraal staat steeds hoe je de juiste keuzes maakt voor een passende aanpak. De schijf van vijf voor adviseurs die de auteurs hebben opgesteld, biedt handvatten voor de omgang met je rol binnen een organisatie. Hierbij staat de vraag centraal: hoe kan ik als adviseur toegevoegde waarde bieden?

De schijf van vijf voor adviseurs bestaat uit:

  • rollen van de adviseur;
  • stijlen van de adviseur;
  • vaardigheden van de adviseur;
  • competenties van de adviseur;
  • cirkels van vertrouwen.

Rollen van de adviseur

Door vooraf te vragen welke rol de opdrachtgever van jou als adviseur verwacht, kun je duidelijkheid scheppen. Ga je bijvoorbeeld een training geven voor de gehele HR-afdeling? Wordt er dan van jou verwacht dat jij de training gaat faciliteren en verwacht de opdrachtgever dat je iemand zal inhuren voor de inhoud van de training? Of ben jij zelf de trainer die zorgt voor de inhoud en het leerproces? Gebaseerd op het model van Dave Ulrich en de rollen van Paul Kloosterboer onderscheiden Groenendaal en de Roos vijf rollen voor de adviseur:

  • Bemiddelaar
  • Regisseur
  • Coach
  • Trainer
  • Sparringpartner

Stijlen van de adviseur

Welke adviesrol kun je het beste aannemen om veranderprocessen op een succesvolle manier te begeleiden? Deze keuze hangt onder andere af van de opvattingen die jij en de ander hebben over veranderen. Inzicht in de relatie tussen rollen en stijlen kan helpen bij het maken van de beste keuze in relatie tot de klantvraag en om het advies met succes over te brengen.

Aan de hand van het bekende verandermodel van Caluwé en Vermaak – de kleurentheorie – kun je verschillende opvattingen onderscheiden over de beste manier van veranderen. Een voorkeur voor een kleur geeft jouw adviesstijl aan.

De kleurentheorie van Caluwé en Vermaak:

  • Geel staat voor fatsoenlijk omgaan met macht.
  • Blauw staat voor het nakomen van afspraken.
  • Rood staat voor rekening houden met emoties.
  • Groen staat voor het leerproces.
  • Wit staat voor het bieden van ruimte.

Vaardigheden van de adviseur

Uit onderzoek van Verbeke & Teeuwsen (2018) blijkt dat mensen ongeacht hun aangeboren eigenschappen vooral vaardig worden door veel te oefenen. Welke vaardigheden belangrijk zijn voor de adviseur hangen af van de vraag van de klant. De vijf vaardigheden die in het algemeen helpen bij succesvol adviseren in de praktijk zijn volgens het boek:

  1. Onderzoeken
  2. Analyseren
  3. Rapporteren
  4. Begeleiden
  5. Adviseren

Je leert het beste door te oefenen in de praktijk. Je ontwikkelt je door tegen muren op te lopen, te vallen, op te staan, door te gaan en je op te trekken aan behaalde successen. Door hierop te reflecteren kan dit boek bijdragen om succesvol te adviseren in de praktijk.

Competenties van de adviseur

Hoe competent je bent als adviseur hangt samen met de manier waarop je jouw expertise ontwikkelt gedurende je loopbaan. Dit is een continu proces van interactie met je omgeving. Gedurende je loopbaan veranderen je competenties doordat je ervaring opdoet. Het gaat hierbij vooral om taken of klussen die nieuw voor je zijn, want alleen zo ontwikkel je nieuwe competenties. Door te reflecteren blijf je leren en wordt je bewust van je (on)bekwaamheden. Dat zorgt ervoor dat je professioneel blijft handelen. De belangrijke bouwstenen voor draagvlak zijn de competenties die je nodig hebt om de interactie met anderen op gang te brengen en houden. Dit hebben de auteurs vertaald naar vijf basiscompetenties voor succesvol adviseren in de praktijk:

  • Organiseren: onderzoeken en sturing geven aan een project.
  • Verbinden: relaties aan kunnen gaan.
  • Ondernemen: risico’s durven nemen.
  • Aanpassen: van aanpak kunnen veranderen.
  • Reflecteren: blijven leren.

Cirkels van vertrouwen

Stephen R. Covey (2020) beschreef in ‘De zeven eigenschappen van effectief leiderschap’ vijf cirkels die de context beschrijven waarin we vertrouwen creëren: in onszelf, in relaties, in organisaties, in de markt en in de maatschappij. De theorie onderscheidt de volgende lagen:

  • Zelfvertrouwen: het principe van geloofwaardigheid.
  • Relatievertrouwen: het principe van gedrag.
  • Organisatievertrouwen: het principe van afstemming.
  • Marktvertrouwen: het principe van reputatie.
  • Maatschappelijk vertrouwen: het principe van een bijdrage leveren.

De vijf stappen in het adviesproces

Iedereen kan een adviseur zijn: iedereen geeft weleens iemand advies, of het nu gaat om een persoonlijk advies of het delen van andere ervaringen. Om te komen tot duurzame verandering is het nodig om niet alleen aandacht te schenken aan de inhoud van het advies maar ook aan het proces van veranderen. De internationale beroepsvereniging voor adviseurs (ICMCI) heeft een aantal principes beschreven die de auteurs van het boek vervolgens hebben vertaald naar de vijf essentiële stappen in een adviesproces.

  1. Voorbereiding
  2. Verkenning en analyse van de opties
  3. Advisering
  4. Besluitvorming
  5. Implementatie

Verschillende thema’s en werkvormen

Ben jij adviseur op het gebied van HRM, arbeidsomstandigheden, coaching, teamontwikkeling en/of inzetbaarheid? Dan is dit boek bedoeld voor jou. Er staan ontelbaar veel goede tips in het boek die je kunnen helpen in jouw vakgebied. In het laatste hoofdstuk worden verschillende adviesthema’s en werkvormen toegelicht. Een voorbeeld van zo’n thema is bijvoorbeeld het bevorderen van gezond werken. Er staat uitgebreide uitleg over het onderwerp beschreven met daarbij uitgebreide voorbeelden van werkvormen zoals ‘een spreekuur voor veiligheidsschoenen’ en workshops voor leidinggevenden. Deze zou je als HR adviseur direct kunnen toepassen.

Het boek is heel praktisch ingedeeld. Er komen ontzettend veel voorbeelden uit de praktijk in naar voren; met als leidraad het magische getal 5. Het biedt handvatten voor adviseurs om de focus te kunnen blijven vasthouden. Kortom: een echte aanrader voor adviseurs in de driehoek mens, arbeid en organisatie.

0 reactie(s) op “Succesvol adviseren in de praktijk: de schijf van vijf voor adviseurs”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.