Machtig interessant: hoe je als HRM’er te werk moet gaan met vrijwilligers in je organisatie. Stel dat een vrijwilliger een training nodig heeft, maar ze staan daar niet voor open? En je organisatie is verplicht om vrijwilligers tot een bepaald niveau op te leiden. Dan moet je de vrijwilliger naar huis sturen, ondanks dat hij vrijwillig werk wil doen. Begrijpelijk, vanuit de regels, maar toch is hier iets vreemds aan. Vrijwilligers ‘moeten’ ook dingen.
Voorbeeld: vluchtelingenwerk
Zelf heb ik van een afstand meegemaakt hoe in een vestiging van vluchtelingenwerk een aantal vrijwilligers moest worden opgeleid. Er waren door de overheid normen opgesteld van hoe vluchtelingen geholpen moesten worden en om daar aan te voldoen, moesten vrijwilligers ook opgeleid zijn. Sommige vrijwilligers deden dat werk al jaren. En ineens is wat ze doen niet ‘goed’ meer. Misschien hebben sommige vrijwilligers het zelfs ervaren als ‘niet goed genoeg meer’, terwijl zij juist hun uiterste best deden om vluchtelingen te helpen.
Naast de opleidingseis bestond er ook een eis om een gesprek maximaal een bepaalde periode – ik geloof 20 minuten – te laten duren. Efficiëntie ten top. Ik weet niet meer zeker of dit ook voor de vrijwilligers gold, of alleen voor de betaalde hulpverleners. Ook deze is lijkt me vreemd vanuit de ogen van een vrijwilliger: ‘als ik een persoon aan het helpen ben, dan kan ik toch zelf besluiten om daar meer tijd voor uit te trekken?’. Een voorstelbare reactie lijkt me dat gesprekken uitlopen, ondanks dat er andere gesprekken zijn, of dat men na het werk doorwerkt.
Vrijwillig werken is toch anders
In een ‘gewone’ arbeidsrelatie bestaat er altijd nog een bepaald pressiemiddel: de werknemer is in loondienst en deze loondienst kan opgeheven worden. Nu zal ontslag zeer zelden een issue zijn wanneer we proberen ietmands werkhouding te sturen, maar de mogelijkheid bestaat. Bij een vrijwilliger – ook al is er een soort contract – bestaat een dergelijk laatste redmiddel niet. De motivatie om het werk te doen is fundamenteel anders: het werk zelf is belangrijk. Er staat niet eens een beloning tegenover anders dan de inherente waarde van het werk.
Dit heeft volgens mij twee belangrijke implicaties: dat je weinig pressie middelen hebt en dat alles dat je van iemand vraagt om te doen in die context moet staan.
Nu vraag ik me ook af: zou de wereld er mooier op worden als we allemaal werk deden dat we vrijwillig doen of zouden doen? En als we hier intuïtief ja op antwoorden, zouden we deze stelling dan volhouden, ook als we merken dat werkgever – werknemer relaties daardoor fundamenteel veranderen?
Geef een reactie