Wat motiveert beter: positieve of negatieve feedback?

30/08/2016 Leestijd: 4 minuten

Feedback (het Nederlandse woord zou terugkoppeling zijn maar dat wordt nauwelijks gebruikt) is belangrijk. Iedereen die een doel probeert te bereiken heeft feedback nodig. Als een schutter nooit zou kunnen kijken hoe dicht hij bij de roos zit kan hij zichzelf nooit verbeteren. Uit diepgaand onderzoek is gebleken dat soms negatieve feedback motiverend werkt en soms positieve feedback. Het onderzoek is uitgevoerd door Finkelstein en Fishbach. Kort samengevat komt het hierop neer.

Beginner of expert?

Het blijkt dat mensen die van zichzelf vinden dat ze veel weten van een vakgebied of die daar goed in denken te zijn, meer geïnteresseerd zijn in negatieve feedback. Eigenlijk willen ze vooral weten wat ze nog verkeerd doen, zodat ze dat kunnen verbeteren. In positieve feedback zijn ze minder geïnteresseerd. Dat ze dingen goed doen wisten ze immers al. Het effect daarvan zou eerder zijn dat ze op hun lauweren gaan rusten. Het maakt hierbij niet uit of deze personen echt zo goed zijn in hun vak of dat ze dat alleen maar van zichzelf denken. De onderzoekers hebben dat op een slimme manier gemanipuleerd door mensen te laten denken dat ze veel van een bepaald onderwerp wisten. Ook dan bleek negatieve feedback bij hen motiverender te werken dan positieve.

Ook het omgekeerde bleek waar te zijn: mensen die zichzelf op een bepaald terrein een beginner vinden worden veel meer gemotiveerd door positieve feedback. Beginners zijn vaak nog onzeker of hun doel wel de moeite waard is en of ze kans van slagen hebben. Daar willen ze graag bevestiging van hebben. Als ze te horen krijgen wat ze verkeerd doen stimuleert dit slechts het idee dat ze weinig kans van slagen hebben. Dit verhoogt het risico dat ze het hoofd laten hangen of het bijltje erbij neergooien.

Feedback vs. kritiek

Is feedback (terugkoppeling) iets anders dan kritiek? Ja, ik vind van wel. Feedback geeft informatie over hoe goed of slecht je iets gedaan hebt. Het is een objectieve waarneming waar geen waarde-oordeel aan gehangen wordt en het gaat over specifiek gedrag. Daar kan het gevolg van de fout bij verteld worden maar als de ander dat gevolg zelf ook wel ziet kan dat beter achterwege gelaten worden. Kritiek of verwijten zijn veelal subjectief en gaan over iemands persoon of algemene gedrag. Ook het gevolg van de fout wordt dan vaak veralgemeniseerd. Voorbeeld: wanneer een inkoper is vergeten een bepaald artikel tijdig te bestellen dan is feedback: “Je hebt dit artikel te laat besteld. Hierdoor kunnen we project A niet op tijd opleveren.” Kritiek is: “Je bent wel erg laks en vergeetachtig, nu is dit artikel er alweer niet. Zo krijgen we onze projecten nooit op tijd de deur uit.”. Het mag duidelijk zijn: feedback is prima en nodig, kritiek is vervelend en heeft meestal niet het gewenste affect. Mensen geloven nl. wel dat ze kunnen proberen een fout de volgende keer niet meer te maken maar ze geloven niet dat ze hun persoon of karakter kunnen veranderen.

Wat kunt u hiermee?

Het belangrijkste is dat u zich eerst afvraagt of de persoon die u feedback gaat geven zichzelf als beginner of als expert ziet. Nogmaals: het gaat er niet om of de persoon ook echt een beginner of expert is maar hoe hij zichzelf ziet. Aan een beginner geeft u vooral positieve feedback die laat zien dat het doel de moeite waard is en dat hij dit waarschijnlijk zal kunnen bereiken (u moet dat wel echt vinden uiteraard!). Aan een expert vertelt u vooral wat er nog niet helemaal goed is gegaan en zo nodig hoe hij dat kan verbeteren.

Verder is het goed om te weten dat het vrij makkelijk is om iemands beeld van zichzelf te beïnvloeden. De onderzoekers deden dat door de proefpersonen soms makkelijke vragenlijstjes over het onderwerp te laten invullen en soms moeilijke. Als iemand echt een te hoge of te lage dunk van zichzelf heeft kan het nuttig zijn dit te corrigeren. Bijvoorbeeld in trainingssituaties is dat zo.

En uiteraard: geef feedback c.q. terugkoppeling, geen kritiek of verwijten. O ja, geef feedback zo snel mogelijk nadat u het goede of foute gedrag hebt geconstateerd, dan is het effect het grootst. Maar kies er wel het goede moment voor uit. Met name conflictsituaties zijn niet het goede moment om feedback te geven. Vraag ook om feedback van uw medewerkers, dat maakt u een betere manager en verhoogt de betrokkenheid van uw medewerkers.

0 reactie(s) op “Wat motiveert beter: positieve of negatieve feedback?”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.