Net als in organisaties waar het topmanagement en bestuur los van de medewerkers functioneren en beslissen, toont de Nederlandse politiek mooi hoe een kloof tussen bestuur en medewerkers ontstaat. Het onderwerp is bijvoorbeeld een missie in Afghanistan en de partijbesturen van GroenLinks, D’66 en ChristenUnie zijn in debat met haar leden en spelen het spel wel doen of niet doen. Ondanks de in beide partijen overweldigende meerderheid voor het niet kiezen van een politiemissie wikken en wegen de partijbesturen gewichtig door. Haalbaarheid, verantwoordelijkheid en concessies doen zijn termen waar mee wordt geschermd en de eigen importantie mee wordt beschermd.
Hoe het werkt
Dat terwijl de keuze allang gemaakt is. Als vertegenwoordigers van de kiezers zou een simpel nee volstaan. Wat er echter gebeurt, is een uitvloeisel van macht en arrogantie die aan het directiepluche kleeft. Medewerkers, leden, onderdanen mogen hun stem uitbrengen, staken, demonstreren, debatteren en rebelleren, uiteindelijk is het de overtuiging van het bestuur wat de keuze en richting bepaalt. En die strookt eigenlijk in veel gevallen niet met wat de onderdanen eigenlijk willen. Als je als partij- of organisatiebestuur een geheel andere keuze maakt dan je leden, zitten of de leden óf het bestuur bij de verkeerde partij. Is het zo simpel? Ja, zo eenvoudig is het nu eenmaal.
De paleizen van Versaille
Waar het nu op lijkt, is een gezin waar de kinderen weliswaar een mening mogen uiten, maar papa en mama uiteindelijk besluiten wat het beste is voor iedereen, ook als dat niet overeenkomt met de mening van de kids. We hebben dus in de praktijk geen democratie, maar een aristocratie of oligarchie van besturen en leiders die gewoon hun eigen gang gaan, ongeacht wat het volk wil. De paleizen van Versaille blijven onderhouden doordat het personeel enerzijds de worst van promotie, beloften en salarisverhoging wordt voorgehouden en anderzijds door de angst voor verlies van werk en geld blijft buigen. Net voldoende angst, brood en spelen om de schapen binnen de hekken te houden en door te laten grazen.
Tot slot
Stel je eens voor dat in jouw organisatie de verzoeken van medewerkers gehoord en bediend worden door de directie en leidinggevenden. Zonder discussie, bureaucratie of bedelen krijg je gewoon het vertrouwen van de leiding dat jij als volwassen en competente medewerker de lange termijn belangen van klanten en organisatie voorop stelt. Waar leiders als medewerkers meewerken en medewerkers als leiders de leiding nemen ontstaat geen autoritaire piramidestructuur maar een organisch netwerk. Je zou als medewerker zowaar weer vertrouwen krijgen in je (eigen) leiding.
Dit artikel is geschreven door Branko Lastdrager
Geef een reactie