Het samenstellen van een team en het optimaliseren van een team heeft al lange tijd mijn interesse. Ik kreeg het boek met de titel ‘Topteams’ in handen en kon niet wachten om het te lezen. Bij Expand zijn we continu bezig met het maximale uit ons team van professionals te halen. Om daarmee ook op de lange termijn succesvol te zijn, werken we aan het ontwikkelen van een feedbackcultuur en een lerende organisatie. We geven aandacht aan het benutten van alle talenten in het team en kijken kritisch naar de manier waarop we de dingen doen en hoe we dit verder kunnen verbeteren.
Hoe creëer je een topteam?
Hoe kun je van een groep individuen een topteam maken? Er zijn ontzettend veel boeken op de markt waarin over dit onderwerp wordt geschreven. Maar het boek met de titel ‘Topteams, samen bergen verzetten’ is echt een prachtig boek dat makkelijk leesbaar is en origineel is geschreven door twee zeer ervaren bergbeklimmers; Katja Staartjes en Menno Boermans. Het verhaal wordt geïllustreerd met schitterende foto’s en heldere uitspraken die mij de spirit gaven om het boek in één avond uit te lezen.
Het is een inspiratiebron voor teamleiders, managers en iedereen die in teams werkt en een betere samenwerking en resultaten nastreeft. In gesprekken met HR-professionals en eindverantwoordelijke managers klinkt de roep om topteams te creëren steeds luider. Topteams zijn teams die kunnen inspelen op de razendsnelle ontwikkeling op het gebied van digitalisering en globalisering. Het zijn teams die antwoord kunnen geven op complexe vraagstukken rondom transformatie en innovatie. Hierdoor is wendbaarheid en effectief samenwerken nog belangrijker geworden. Geweldige prestaties realiseer je namelijk nooit alleen.
De berg als spiegel om teams effectief te laten samenwerken
De schrijvers brengen hun ervaring uit de bergsport samen in hun visie op het creëren van topteams. Bij het bereiken van de top wordt nog duidelijker dat het een grote uitdaging is om te blijven samenwerken onder extreme omstandigheden. Het wordt in die omstandigheden en druk nóg belangrijker dat je elkaar blijft versterken. De uitdaging is dan o.a. dat je verschillen tussen personen weet te overbruggen om daarmee alles uit het team te halen.
Bij het bereiken van de top wordt nog duidelijker dat het een grote uitdaging is om te blijven samenwerken onder ‘extreme’ omstandigheden.
De berg wordt in het boek ingezet als spiegel om teams effectief te laten samenwerken. Een mooie metafoor die Katja Staartjes – die als eerste Nederlandse vrouw de Mount Everest beklom – gebruikt om aan de hand van 6 pijlers om een topteam te creëren. In heb het met grote interesse gelezen en enorm veel respect gekregen voor deze vrouw.
De zes pijlers voor het functioneren van een team
In het boek worden zes pijlers besproken die een wezenlijke invloed hebben op het functioneren en het succes van een team. Dit zijn de zes pijlers waarmee je een topteam bouwt:
- De expeditie: doel, koers, voorbereiding
- Het team: teamgrootte, teamprofiel, regie
- Het basiskamp: energie, vertrouwen, communicatie
- De beklimming: leiderschap, samenwerken, teamontwikkeling
- De top: commitment, veerkracht, grenzen
- De afdaling: succes vieren, reflectie, groeipad
Wanneer deze zes elementen in een team aanwezig zijn, is het fundament gelegd om uit te groeien tot een topteam. Een team waar ieder tot z’n recht komt, waar verschillen worden benut en waar het collectieve belang leidend is. Met volharding en met het geluk aan je zijde, kun je gezamenlijke ambities waarmaken. Het zijn stuk voor stuk interessante pijlers waarvan ik er drie wil bespreken omdat deze mij het meest aanspreken.
Pijler 1. De expeditie
Het samen op avontuur gaan. De beginfase van een expeditie is mede bepalend voor het succes. Je gaat met elkaar een uitdaging aan en dat vraagt om een grondige voorbereiding en de volledige inzet van het team. Je komt tijdens een expeditie altijd factoren tegen die je niet kunt beïnvloeden. Om hier goed mee om te kunnen gaan is het belangrijk dat het hele team weet waarom jullie het doel nastreven en dat iedereen het doel helder voor ogen heeft. Wat bind je team? Wat wil je samen bereiken? Stem af en ga er niet vanuit dat iedereen hetzelfde doel voor ogen heeft. Dat is namelijk niet vanzelfsprekend.
Doel
Wat wil je met z’n allen bereiken? Een gedeelde ‘WHY’ en een ambitieus, concreet doel inspireren om in beweging te komen en de uitdaging aan te gaan. Alles in een team begint met de missie, wat je onderling verbindt en wat het gezamenlijke doel is. Wat is de WHY en wat is het daaruit voorkomende teamdoel? Een gezamenlijk doel formuleren vraagt aandacht: het is ambitieus en er is draagvlak voor.
Koers
Het is essentieel dat je met elkaar nadenkt over de richting van de koers waarmee je dat gezamenlijke doel wil gaan bereiken. Dat vraagt om keuzes die grote gevolgen kunnen hebben voor de reis. Ook is het belangrijk dat je met elkaar de verschillende routes met de voor- en nadelen bespreekt. Tevens moet iedereen het met elkaar eens zijn over de manier waarop we het doel willen gaan bereiken.
Voorbereiding
Wat heb je wel en niet in de hand? Door de basis perfect op orde te hebben, kun je zo goed mogelijk inspelen op alles wat buiten je invloedssfeer ligt. Maar probeer niet alles dicht te timmeren. Risico’s blijven er altijd. Het belangrijk dat je met elkaar bespreekt hoe de voorbereiding er uit ziet. Een goede voorbereiding is het fundament van elke expeditie, onderneming of project. En de basis is ook een vitaal team.
Pijler 2. Het basiskamp
Elk team heeft een basis nodig van waaruit je met vertrouwen op pad kunt gaan. Een plek waar je tussentijds kunt terugkeren om de accu weer op te laden. Waar je tijd neemt voor de essentie van elkaar, voor quality time.
Energie
Een basiskamp opbouwen markeert een mijlpaal. Er is opwinding en positieve energie: hier heb je al die tijd naar toe gewerkt. Het is zaak die vitaliteit in de rest van het traject vast te houden. Maar hoe doe je dat als je continu op de proef wordt gesteld?Energieke teams stralen enthousiasme en ambitie uit. Die spirit ontstaat niet vanzelf, zowel in je eigen vitaliteit als die van het team moet je investeren. Ook is het onderweg nodig om bijtijds op te laden zodat de energie op peil blijft.
Vertrouwen
Vanuit het basiskamp krijgen we zicht op de werkelijke omstandigheden. Nu kunnen we een betere inschatting maken van de risico’s van de expeditie. Verder komt het aan op vertrouwen. Niet alleen in de aanpak, maar bovenal in elkaar.
Teamprestaties neerzetten begint bij een veilig teamklimaat en vertrouwen in elkaar. Daarnaast speelt vertrouwen in de omgeving en de praktische veiligheid. Welke risico’s zijn er en hoe ga je hiermee om? Probeer echter niet elk risico uit te sluiten, dan wordt elke situatie onwerkbaar.
Communicatie
Gebrekkige communicatie is nogal eens een bron van ergernis binnen teams. Informatie wordt niet gedeeld, er wordt slecht geluisterd of over elkaar gepraat en zelfs geroddeld. Onderweg is een effectieve communicatie echter van groot belang. Hoe verloopt de communicatie echt? Kun je met elkaar bespreken waar het om draait, ook als het schuurt? Open met elkaar communiceren vraagt empathie en zorgvuldigheid. Heb verder oog voor een eventuele onderstroom: datgene wat niet gezegd wordt maar wel speelt binnen het team.
Pijler 3. De top
Ambities waarmaken, er is niks mooiers dan dat. Maar onderweg naar de top maak je veel mee. Het is hard werken ende spanning stijgt omdat de missie bijna tot een einde komt. Tijdens deze laatste fase moet alles kloppen om het doel daadwerkelijk te realiseren.
Commitment
De missie nadert zijn voltooiing. Nu komt het aan op een goede timing en tactiek. Onderweg vraagt die laatste etappe volledige commitment. Of je samen hetzelfde doel hebt, wordt in de loop van de tijd steeds duidelijker. Ook blijkt dan of je er echt voor wil gaan, als individu en als team. Teamsucces vraagt commitment, aan het doel en aan elkaar. Dat impliceert betrokkenheid, focus en de bereidheid om elkaar te helpen.
Veerkracht
Je kunt alles prachtig bedenken en plannen, maar de realiteit van alledag is anders. Verstoringen, tegenvallers en onverwachte wendingen doen zich overal voor. Op social media lijkt de wereld perfect, de werkelijkheid is anders. Iedereen krijgt tegenwind. Tijdens een expeditie en bij grote veranderingen zijn onzekerheid en tegenslag zelfs gegarandeerd. Lukt het ook om onder druk positief te blijven? En elkaar op te peppen?
Grenzen
Als je grote ambities wil waarmaken, word je met limieten geconfronteerd – die van jezelf en die van het team. Hoe ver kun je de grenzen oprekken om die topprestatie daadwerkelijk samen neer te zetten? Als je het volle potentieel wil benutten en een topprestatie wil neerzetten, loop je onvermijdelijk tegen grenzen aan. Elke individu en elk team heeft ze, die grenzen. Wat doe je ermee? Hoe kun je ze verleggen? En hoe zorg je ervoor dat je er niet overheen gaat?
Een duurzaam resultaat
Ik wil afsluiten met de gedachte dat werkelijk teamsucces er pas is bij een duurzaam resultaat. Wanneer je met het team aan het einde van de rit ook weer aangekomen bent op het beginpunt, dan kan het succes gevierd worden. Duurzame resultaten bereik je met een team dat wendbaar genoeg is om op interne en externe ontwikkelingen in te spelen. Sterker nog: een topteam anticipeert op wat er komen gaat en is in staat zichzelf te blijven verbeteren en vernieuwen.
Duurzame resultaten bereik je met een team dat wendbaar genoeg is om op interne en externe ontwikkelingen in te spelen.
Enkele inspirerende spreuken om de beschreven inzichten vast te houden:
- Zorg voor een collectieve droom en ambitie, want teamwork begint ermee
- Jouw rol binnen het team moet je kunnen dromen
- Zorg dat je elkaar aanvult
- Energie is de brandstof voor het team
- Doe af en toe een stap terug, dan kun je er daarna twee vooruitzetten
- Vertrouwen werkt twee kanten op
- Vertrouwen geeft kracht
- De top bereik je niet vanzelf
- Samenwerken is ook gedoe en hard werken
- Geniet van het onderweg zijn
- Maak de verschillen overbrugbaar
- Zorg ervoor dat de ‘zwakste schakel’ versterkt wordt
- Voor samenwerking heb je elkaar nodig
- Alleen ga je sneller, samen kom je verder
- De weg naar de top, een rechte lijn omhoog? Meestal niet
- Succes maak je samen
Topteams zijn in staat het voortouw te nemen en grenzen te verleggen. Topteams maken transformatie en innovatie mogelijk en hebben daarmee niet alleen vandaag impact, maar ook op de dag van morgen. Ben jij ook verantwoordelijk voor het optimaal functioneren van een team? Dan adviseer ik jou om dit boek zeker te lezen om het vervolgens in je team te delen en ermee aan de slag te gaan!
- Je kunt het boek bestellen via Managementboek.nl
Geef een reactie