Help, ik krijg niet wat ik verdien! En daar word ik goed ziek van?!

29/08/2018 Leestijd: 4 minuten

Een verklaring voor werk-stressklachten met behulp van het Effort-Reward Imbalance Model

 

Een tijd geleden alweer schreef Folkert een interessante blog over het Job Demand- Resources (JD-R) Model, een belangrijk werk-stressmodel gebaseerd op stressoren die voortkomen uit Job Demands (taakeisen) enerzijds en de (afwezigheid van) energiebronnen anderzijds: Als er disbalans is tussen hetgeen gevraagd wordt van een medewerker versus de middelen die hij heeft om zijn werk goed te kunnen doen, ontstaat er stress. Herkenbaar en zeer plausibel.

Maar een juiste balans tussen taak-eisen en middelen alleen, is niet voldoende. We willen ook beloond worden voor onze inspanningen!

Een mooi en herkenbaar voorbeeld van deze (soms irrationele) behoefte aan waardering is het “IKEA effect”, dat bedacht is door Dan Ariely: Als we zelf energie stoppen in het creëren van een kast uit losse onderdelen, geven we die kast een hogere waardering dan wanneer we een vergelijkbare kast kant-en-klaar in een winkel kopen.  Het in elkaar zetten van zo’n meubel op zichzelf is “Rewarding”  en geeft de bouwer een gevoel van competentie. Maar wanneer een creatie tot stand is gekomen onder de werking van een arbeidsrelatie wil hij hiervoor ook erkenning en waardering van zijn werkgever. Mogelijk kan er sprake van een overwaardering van de eigen prestatie. Denk aan de IKEA kast. Als er echter geen of (in de ogen van betrokkene) onvoldoende Reward is voor de geleverde effort ontstaan er mogelijk stress- en gezondheidsklachten.

Effort-Reward Imbalance  (ERI) Model

In aanvulling op het JD-R model wil ik daarom graag een ander model onder de aandacht brengen het Effort-Reward Imbalance  (ERI) Model van Siegrist (1996). Aan de basis van dit model ligt een sociaal uitwisselingsproces; Onze maatschappij is zodanig ingericht dat er een verwachting is dat er materiële en immateriële beloningen tegenover onze inspanningen staan. De taakeisen uit het JD-R model zijn vergelijkbaar met de taakeisen in het ERI model, zoals

·         Tijdsdruk
·         Verstoringen tijdens het werk
·         Fysieke, mentale of emotionele belasting welke leiden tot inspanningen van de werknemer. “Voor wat hoort wat” zegt de sociale uitwisselingstheorie, dus tegenover deze inspanningen staan beloningen zoals:
·         Arbeidsvoorwaarden (salaris, regelmogelijkheden)
·         Waardering (erkenning, respect en support)
·         Baanzekerheid en carrièreperspectief (ontwikkelmogelijkheden, statusbehoud)

 

Persoonskenmerken

Aan de linkerkant in bovenstaand model staat een persoonskenmerk welke verondersteld wordt een modererende rol te spelen. In het bijzonder een te sterke betrokkenheid bij het werk ‘over-commitment’ vormt een risico. Een over-committed persoon heeft kenmerken zoals:

·         Streberig gedrag
·         Moeite om het werk los te laten
·         Grote behoefte aan waardering en goedkeuring

Interessant is dat (over-) commitment in dit model niet als uitkomst-maat wordt gezien, maar als een intrinsieke factor die de relatie tussen werkkenmerken (lage beloning ten opzichte van hoge inspanningen) en gezondheidsklachten juist versterkt.

Samengevat

Het model zegt eigenlijk alleen iets over het ontbreken van een goede balans tussen inspanningen en beloningen, want dit leidt op lange termijn tot gezondheidsklachten, zoals hart- en vaatziekten, psychische klachten en arbeidsverzuim. Het gaat dan om hoge inspanningen en lage beloningen. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan en een meta-analyse (van Vegchel, 2004) laat zien dat er empirische ondersteuning is voor dit model. Wat verder opvalt, is dat medewerkers op de korte termijn een lage beloning in combinatie met een hoge inspanning lijken te accepteren, omdat dit gezien kan worden als een investering voor de langere termijn (beter carrièreperspectief). Maar wanneer dit vaker voorkomt en deze verwachting niet wordt ingelost, ontstaan er mogelijk problemen.

Aan de slag met dit onderwerp?

Er is een Nederlandse versie van de ERI questionnaire beschikbaar. Deze questionnaire bestaat uit drie onderdelen om Effort, Reward, en Commitment te meten. Extra informatie uit follow-up gesprekken is zeer gewenst. Vervolgens kan een adequate interventie ontwikkeld worden. Een Rewards specialist kan je hierbij helpen!

Schaufeli, Bakker (2013) Pyschologie van Arbeid en Gezondheid H2
https://www.bsl.nl/shop/de-psychologie-van-arbeid-en-gezondheid-9789031398539.html

Siegrist J1.(1996) Adverse health effects of high-effort/low-reward conditions.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9547031?dopt=Abstract

van Vegchel N1, de Jonge J, Bosma H, Schaufeli W. (2004) Reviewing the effort-reward imbalance model: drawing up the balance of 45 empirical studies. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1558967

Ariely, D. (2010) Predictably Irrational, HarperCollins Publishers Inc

0 reactie(s) op “Help, ik krijg niet wat ik verdien! En daar word ik goed ziek van?!”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.