Baas zijn én coachen

15/12/2015 Leestijd: 4 minuten

Kun je iemands baas zijn en die persoon gelijktijdig coachen?Dit vraagstuk verdient een boompje en die wil ik hierbij graag opzetten. De laatste jaren is het begrip coaching in managementkringen een populair fenomeen, zo niet een tovermiddel om mensen toptimaal te laten presteren. Niet alleen in het bedrijfsleven ook in de sport en in de artiesten wereld. Deelnemers aan Idols die de hoogste regionen weten te halen, hebben vrijwel allemaal een coach. Opleidingsinstituten verdienen een goed belegde boterham met het doceren en propageren van dit type leiderschap. Coachend leiderschap, ofwel coachen en leidinggeven tegelijk, daar gaat het om. Maar, kan dit überhaupt wel? Hoeveel leidinggevenden ken jij die kunnen coachen en jou tevens fijntjes kunnen vertellen dat je nu toch echt een keer die targets moet gaan halen…

Een voorbeeld. Je hebt een medewerker die op sommige onderdelen in zijn grijze massa zoveel ontbeert dat ie voortdurend jouw doelstellingen als afdelingsmanager naar beneden trekt. Dag bonus. Of iemand die een zero scoort op inlevingsvermogen maar toch geacht wordt effectief met medewerkers om te gaan. Hij krijgt het voor elkaar om de meeste van zijn collega’s chronisch chagrijnig te krijgen. Hoe pak je zo’n type aan en hoe ga jij alles uit je coachingskastje trekken. Natuurlijk wil je daarbij je gezag en control over de situatie volledig behouden. Als hiërarchisch baasje komt het niet dagelijks, maar toch wel met enige regelmaat voor, dat je iemand daadwerkelijk de oren moet wassen. Gewoon keihard corrigeren en zeggen dat ie gvd nu eens een keer echt moet gaan werken. En duidelijk maken in P&O taal dat herhaling van wangedrag bestraft wordt. Ook in een tijd van binden en boeien ontkom je soms niet aan zulke mededelingen. Bij voortduring van ondermaatse prestaties van je disfunctionerende medewerker zul je op enig moment naar hogere middelen moeten grijpen. Uit je toolbox van edele P-instrumenten kan een ingelast beoordelingsgesprek soms  het enige resterende middel zijn. Dan is het toch echt gedaan met jouw rol als coach. Niet alleen voor dat moment maar ook de rest van jullie beider gezamenlijke carrière. Of denk je dat je ook in dit soort settings als coach nog steeds serieus genomen wordt door je medewerker? Ik ga er bij deze vraag gemakshalve vanuit dat we hier niet met sadomasochisten te doen hebben.

Je zult waarschijnlijk denken dat dit nu precies die voorbeelden zijn waar de trivialiteit hoogtij viert. Misschien is jouw ervaring dat de geschetste taferelen slechts een marginaal beperkend effect uitoefenen in de hogere coachingspraktijken. Ik daag je uit om ze met me te delen, we leren graag van je voorbeelden die het tegenovergestelde aantonen. In mijn P&O woordenboek, zowel gevuld met ervaringen vanuit mijn rol als coachend manager als vanuit die van gecoachte, komt die niet voor. Toen ik in een grijs verleden een post hbo opleiding volgde bij Hoogendijk, wat overigens een prima instituut is als je loopbaancoach wilt worden, werd mijn persoonlijkheid als cursist helemaal binnenste buiten gehaald. Ja, je complete ziel wordt ontrafelt en voordat je het weet heb je meer frustraties, levenswonden  en blokkades dan je ooit besefte. Maar dat terzijde. Voor een van de opdrachten die ik daar maakte, om precies te zijn het maken van een autobiografie, werd ik door een mij toegewezen vakdocente, jawel,  gecoacht. Loopbaancoaching heet dat. De zoektocht naar vitaliserende aspecten enzovoorts,  gericht op zingeving …enzovoorts. Om een lang verhaal in te korten meld ik jullie maar meteen dat het volledig mis ging. Ik kreeg om iets niet heel gewichtigs een dermate grote heibel dat heel die relatie in een zeer negatief sfeertje terecht kwam. Die zingeving kwam echt niet meer op gang en dat vitaliseren evenmin. Het werkte niet tussen ons.

Mensen kunnen elkaar gewoon niet liggen. Ergernissen kunnen uitgroeien tot complete psychodramatische mijnenvelden. Van coachen komt dan iets terecht. Coachen is een vak apart, waarbij gestuurd wordt op het ontwikkelen van specifieke vaardigheden, dat kan op vele manieren. Hoe je het ook doet, in de basis is er vertrouwen nodig en, het komt moeilijk mijn strot uit maar ik kan het niet ontkennen, ook een stukje veiligheid. Als je dat als baas/coach niet kunt geven, vergeet het dan maar. Iemand laat zich dan niet door jou coachen. Maar trek de coach rol los van die van de leidinggevende en er kunnen wonderen gebeuren. De gewaardeerde lezers die een andere ervaring hebben met de combi coach en leidinggevende nodig ik van harte uit te reageren. In dat geval wil ik alles weten over hun techniek, omstandigheden of wat voor zaken dan ook die daar toe hebben bijgedragen. Ik laat me graag coachen.

0 reactie(s) op “Baas zijn én coachen”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *


De verificatie periode van reCAPTCHA is verlopen. Laad de pagina opnieuw.