Saaiheid: de grootste uitdaging voor HR

In het AD van 18 oktober 2016 verwoorden Bas van Eldert en Natasja de Groot de inzichten van Marcel Molenaar en Jan van Meijeren met de titel: Werk is saaier en onzekerder. Dat stuk trof me. Eigenlijk hoor je het overal om je heen maar je staat er niet echt bij stil.

Totdat ik er, vanuit de in het artikel genoemde voorbeelden, zoals invoering van barcodes, op ging letten en echt vaststelde dat er heel veel waarheid zit in de kop van hun artikel, met name het eerste deel, SAAIER. Het tweede deel, ONZEKERDER, is alom bekend. Maar de combinatie van beiden versterkt het belang om er iets mee te doen.

Plaatje dankzij Greg Westfall op Flickr.

Enkele zinnen in het artikel vond ik erg sprekend:

1. “Bedrijven doen er goed aan te laten zien waartoe ze op aarde zijn!”
2. “Nee, het werk is er in al die jaren echt niet leuker op geworden. Misschien bracht de barcode nog wel de meest drastische verandering teweeg!”
3. “Mensen van alle leeftijden vinden dit onderwerp in toenemende mate belangrijk!”
4. “Personeelsmanagers houden veel te weinig rekening met deze moderne motivatie van nieuw personeel, zo blijkt uit het onderzoek. ,,De personeelsmensen kijken naar de vaardigheden van de sollicitant, de gewenste diploma’s en als je er uitkomt met het salaris, dan is er een deal”, ziet Molenaar. Dat kan een slechte investering blijken, als voldoening in het werk in het gesprek helemaal niet aan de orde is gekomen. Dan gaat de nieuwe aanwinst snel toch weer om zich heen kijken.”

De essentie van het verhaal is dat mensen zich verbonden moeten voelen met het bedrijf hetgeen met een tijdelijk contract al moeilijk is. Een nee op je ideeën is direct het einde, volhouden kan je baan kosten. Het tweede deel, saaier, heeft natuurlijk met automatisering te maken maar veel meer met hoe we ermee om gaan. Even wat voorbeelden:

• Onlangs kocht ik in een speelgoedwinkel een paar transformers voor de kleinkinderen. Op een bordje stond: 3 halen, dan 1 extra gratis. Voor de zekerheid even gevraagd en na overleg met collega: ‘Nee, dat geldt niet voor deze, alleen voor de grotere uitvoeringen.’ Dan maar twee. Tijdens het afrekenen gaf de kassa aan dat het ook voor de kleinere uitvoeringen gold, dus toch maar drie. Je zou zeggen, dat kan gebeuren maar de reactie was tekenend: ’ik weet zeker dat het niet zo is maar als de computer het zegt zal het wel.’
• Ik was in een meubelwinkel en wilde een bank met een stoel. In de gewenste uitvoering was een aanbieding, maar dan met twee stoelen. Ik probeerde een deal te maken: ieder de helft van de tweede stoel betalen en zij mochten die stoel houden en apart verkopen. Hij vertrok om met de chef te overleggen, die zei nee dus hij kwam terug en zei, chef zegt nee. Ik vroeg me af hoe lang een dag zou duren voor die verkoper die niks mag. Lijkt me slopend.
• Een kennis kocht van alles voor in huis. De levering kwam, anders dan afgesproken, in delen en als het deel kwam, driemaal verkeerd. De mensen die kwamen voelden zich totaal niet verantwoordelijk, zij moesten dit wegbrengen en een ander had de auto gevuld. Bel de baas maar.

Kijk in je eigen leven, dit komt de laatste jaren steeds vaker voor bij ontzettend veel bedrijven. In andere blogs gaf ik al eerder voorbeelden maar onder de noemer saai en onzeker zie je toch beter waar het anders moet. Een totaal gebrek van verantwoordelijkheid maakt je een robot. Je doet je ding en dat is het.

In het stuk wordt een voorbeeld genoemd dat zou kunnen helpen, ik citeer:

,,Wil je echt aansluiten bij de wensen van huidig en toekomstig personeel, dan is laten zien waar je voor staat belangrijk. Philips, die zich ook op gezondheid richt, doet dat heel duidelijk. Ze voegen echt wat toe aan de gewone kennis over het bedrijf. Je kunt online een filmpje bekijken van iemand met een longaandoening die nu weer in haar koor kan zingen. Iedereen begrijpt dat je daar voldoening in je werk krijgt.”

Eigenlijk het aloude voorbeeld van de bouw van de kathedraal: ‘je bent geen stenen muurtje aan het maken maar jouw muurtje wordt een belangrijk onderdeel van een grootse kathedraal.’

Ik zie het als een uitdaging voor personeelsafdelingen om het bedrijf, gewoon zelf, eens door te lichten op saaiheid van het werk en vrijheid binnen de taken in combinatie met mogelijk gebrek aan motivatie door onzekerheid van de baan. Om beter voorbereid te zijn zou het goed zijn om bij de eigen personeelsafdeling afdeling te beginnen.

Een duidelijk antwoord is naar mijn mening noodzakelijk voordat de robotisering verder toeslaat en mensen dwingt op een robot te gaan lijken.