Twee dingen storen me mateloos aan het begrip ‘negen tot vijf’. Enerzijds dat je werk inkadert in een bepaalde periode. En anderszijds dat de term uitgaat van een vreemde aanname, namelijk dat aanwezigheid leidt tot productiviteit. Hieronder in het kort waarom we af moeten van het negen tot vijf gezeur en ons moeten concentreren op begrippen als productiviteit en motivatie.
Inkaderen in een periode
Wanneer ik in een negen tot vijf cultuur werk, dan heeft wat ik buiten die tjid bedenk blijkbaar weinig met werk te maken. Om vijf uur trek ik de deur achter me dicht en dan is het voorbij. Als je eerder de deur achter je dicht trekt (ook als je eerder begonnen ben), dan krijg je opmerkingen over je aanwezigheid. Raar! Stel nou dat ik een geniaal idee krijg, ’s avonds om 19.00. Dan schrijf ik dat toch op, doe ik er wellicht iets mee. Wat is dan het probleem als ik de volgende dag iets later kom?
Vroeger waren vaste uren erg belangrijk. Zeker in een industriële setting, waar het werkritme bepaald werd door een machine met een vastgestelde snelheid, was het belangrijk als het personeel op een bepaalde tijd kon beginnen en op een bepaalde tijd afgelost werd. Maar veel kantoorwerk is van een heel andere aard. Veel werk is afhankelijk van ideeën: journalisten, design, tot op zekere hoogte zelfs software. En veel werknemers werken prettiger in een omgeving die hen flexibiliteit biedt wat betreft werkuren. Onder andere vanwege privé omstandigheden zoals kinderen, zorgen voor familieleden, etcetera.
Aanwezigheid is niet hetzelfde als productiviteit
In de industriële setting was er een verband tussen aanwezigheid en productiviteit. Tijdens je aanwezigheid verrichte je steeds dezelfde handeling. Hoe langer je aanwezig was, hoe vaker je de handeling verrichte, hoe meer je produceerde. Maar voor een deel van de functies gaat dit niet meer op. Vooral functies die gebaseerd zijn op ideeën, op inspiratie, kan een specifieke periode juist beklemmend werken. Je weet niets meer, je moet nog twee uur, maar de visuele of tekstuele inspiratie komt niet. De oplossing voor dat wetenschappelijke probleem ligt op het puntje van je tong, maar het komt er niet uit. En toch moet je nog twee uur aanwezig zijn. Zou dat nu echt bijdragen aan je productiviteit?
Weg met negen tot vijf… voor bepaalde functies
Natuurlijk zijn er genoeg werknemers die het prettig vinden om van negen tot vijf te werken, genoeg functies waarbij aanwezigheid wel een verband heeft met productiviteit. Er zijn meer dan genoeg mensen die graag de deur van hun werk achter zich dicht willen trekken. Maar waarom zouden we dit principe opleggen aan werknemers die veel beter presteren wanneer ze meer flexibiliteit hebben?
Productiviteit, verantwoordelijkheid en motivatie
Wanneer je mensen productiever maakt in de tijd dat ze aanwezig zijn, heb je ze minder tijd nodig, of kunnen ze meer verdienen, of kunnen je prijzen omlaag (denk ook aan de Wage motive van Ford). Wanneer mensen verantwoordelijkheid voelen voor hun werk, dan zijn ze niet meer bezig met het volmaken van 8 uur aanwezigheid, dan willen ze bepaalde doelen bereiken in de uren dat ze aanwezig zijn. Aan u de uitdaging de doelen zo te stellen dat de nodige uren geïnvesteerd worden en dat het bedrijfsresultaat wordt gehaald. En als mensen genoeg motivatie voelen voor hun werk, dan zijn de acht uur aanwezigheid niet vermoeiend, zelfs positief.
Met andere woorden, in plaats van ons te concentreren op aanwezigheid, wat een middel is om een doel, productiviteit, te bereiken, moeten we ons concentreren op het doel en bewust blijven van de verschillende middelen die we kunnen inzetten om dat doel te bereiken. Een cultuur waarbij een bepaalde aanwezigheidsplicht geld, eventueel door sociale normen, is slechts een van de middelen om dit doel te bereiken. En dit middel kan ook tegen ons werken.
Geef een reactie