Hoewel ik bedenkingen heb tegenover moderne religies als bijvoorbeeld The Secret, denk ik dat er toch een kern van waarde in zit. The Secret is een typisch Amerikaanse manier van denken, die soms wat belachelijk over komt. Als je graag een BMW wilt hebben, moet je gewoon elke dag denken & voelen alsof je dit automobiel al bezit. Je voelt dat je “hem al hebt” en hij zal vanzelf een keer echt van jou zijn. De nuchtere Europeaan zal denken: “wat een flauwekul, als ik een BMW van een ton wil hebben, moet ik gewoon heel hard werken & sparen, de loterij winnen of wachten op die erfenis”. Dit past mooi bij ons Calvinistische adagium: “wie niet steelt of erft, moet werken tot hij sterft”.
Wat mij echter intrigeert zijn uitspraken als: “Success breeds success” of door multi-miljonairs: “Het eerste miljoen is het moeilijkst” of “Met geld maak je geld”. Je komt dan toch op het terrein van de self-fulfilling prophecies. Voorspellingen die zichzelf waar maken. Uit eigen ervaring weet ik dat je eerste klant het moeilijkst is, de rest volgt min of meer vanzelf. Dat geldt ook voor het uitgegeven krijgen van je eerste boek of het publiceren van je eerste wetenschappelijke artikel. Zodra het eerste schaap over de dam is, volgen er meer. Wat is hier aan de hand?
Het gaat natuurlijk om beoordeling door een belangrijke ander: de potentiële klant, de uitgever of de tijdschriftredacteur. Hij beoordeelt of hij vertrouwen in je heeft en of hij er zelf beter van wordt. Ik denk dat daarbij een aantal zaken een rol spelen:
Ten eerste helpt het vertrouwen dat een ander in je stelt. Het is bijvoorbeeld bekend dat patiënten die meer vertrouwen in hun arts hebben, sneller genezen. Ook leerlingen waarvan de docent verwacht dat ze het goed doen, doen het vaak ook beter.
Zelfvertrouwen is natuurlijk ook van belang – Als jij niet in jezelf gelooft, waarom zou die ander dat dan wel doen?
Reputatie – Kennelijk hebben anderen in het verleden vertrouwen in je gesteld. Dat kleurt het nu te vellen oordeel.
Ervaring – Dingen die je vaker gedaan heb, gaan je meestal beter af.
Over het algemeen zal dit waar zijn, maar bij selectie schuilt hierin ook precies het gevaar. De selecteur kijkt naar de kandidaat en ziet dat die veel zelfvertrouwen uitstraalt, functies heeft bekleed bij vooraanstaande organisaties en jarenlange ervaring pretendeert te hebben. De luie assessor denkt dan al snel dat het met deze kandidaat wel goed zit. Probleem is natuurlijk dat kandidaten de zaak kunnen verfraaien of verdraaien en je als assessor ook niet weet hoe goed iemand heeft gefunctioneerd. Blijf alert, is de boodschap.
Denk anders maar eens aan de grootste oplichter aller tijden – Bernard Madoff – die onlangs begonnen is met zijn celstraf van 150 jaar…
Geef een reactie