‘Jullie westerlingen zijn allemaal rijk’. Zo begon Steve (zijn Chinese naam is onuitspreekbaar vandaar dat ook hij een Engelse naam erbij genomen heeft) ons gesprek stellig. Na hem ontmoet te hebben in de rij voor de bus naar het befaamde terracottaleger in Xi’an was ik op alles voorbereid. Maar niet op zo’n uitspraak die mij even sprakeloos maakte.
Ambities
De 22-jarige student ICT barst van de ambities, zo bleek al snel. Volgend jaar rondt hij zijn studie af, en bij voorkeur gaat zijn werkende bestaan dan vormgegeven worden vanuit zakenstad Shanghai. Waar het meeste geld te verdienen is en de hele atmosfeer erg westers en stressvol aandoet. Dat deert hem niet, hij heeft een voorbeeld en dat is de westerse wereld.
Hard werken
Dat gaat op z’n Chinees ook voor Steve een bestaan van hard werken en weinig vrije tijd worden. ATV? Zorgverlof? Spaarloonregeling of zwangerschapsverlof? Niets van al die verworven rechten. Vijf dagen per week acht uur in volle devotie voor de baas ploeteren, wellicht zelfs in de avonduren en in andere vrije tijd. En net zoals 1,4 miljard andere Chinezen de eerste week van mei en oktober vrijaf, en een paar dagen tijdens nieuwjaar, en tenslotte een weekje annual leave.
Hij ziet Europa als een walhalla, een paradijs waar je slapend rijk wordt. Om nog niet eens te spreken over het sociale vangnet. ‘Bij jullie hoeven vrouwen als ze een kind hebben gekregen, niet meer te werken en toch ontvangen ze salaris, toch?’, terwijl zijn donkere ogen me vol ongeloof aankijken. Als ik hem even later vertel dat mijn werkweek uit 32 uur bestaat, is het vooroordeel van het lang-leve-de-lol-paradijs in zijn ogen helemaal bevestigd, ongeacht mijn verwoede pogingen om een en ander te nuanceren. ‘Noem je dat werken?’.
Ongelijkheid
Het punt maakt hij echter non-verbaal en tussen de regels door. Ook bij deze jonge ambitieuze Steve, zoals bij vele jongeren die ik gesproken heb, proef ik ongenoegen door deze in zijn ogen ongelijkheid. Zeker ten opzichte van het rijke Europa wat werk, vrije tijd en inkomen betreft.
Kun je het deze jonge bevolking kwalijk nemen dat ze, dit waargenomen hebbende, voor hun eigen hachje gaan en de kans daar zien om hun fortuin binnen te slepen? Na een paar weken China begint het tot me door te dringen dat hier grote dingen staan te gebeuren. Ze weten verdomd goed wat er in de wereld gebeurd, en nog nooit heb ik een volkje gezien dat voorzien is van een zo voortreffelijk zakeninstinct als bij de Chinezen. Uiterlijk vertoon aan ze is wel besteed. De nieuwste mobieltjes, mooiste kleren en voor een enkeling een gloednieuwe auto. Ik houd mijn hart vast. Want wat gebeurt er met de brandstofprijzen als slechts een procent meer van alle Chinezen een auto gaat rijden? En wat als meer Chinezen globetrottende aspiraties krijgen? Zoals die docent, die vertelde dat hij ook graag wilde reizen en de wereld zien. Wat doet een stijging van 1 procent van een bevolking van 1,4 miljard op dit gebied?
50 jaar
Steve vindt mijn uitdagende opmerking dat China binnen een paar jaar de leidende wereldmacht is, een cliché. ‘We zijn een ontwikkelingsland. we komen van ver, we lopen 50 jaar op jullie achter. Maar over een jaartje of 50, tja, dan is het China die de dienst uit maakt.’ Er gaat een rilling over me heen. Maar tegelijkertijd slaak ik een zucht van opluchting. Dan hebben we in Europa en in Nederland nog even tijd om orde op zaken te stellen. Want reken maar als de Chinese golf over ons landje waait, dat wij het moeilijk gaan krijgen om verworven rechten van ATV tot WIA in ere en betaalbaar te houden.. Misschien wordt het tijd om daar verder in te snoeien, zodat onze werkmentaliteit actiever wordt om ons hoofd boven water te houden?
Geef een reactie