In deze blogpost ga ik kijken of het voor bedrijven interessant kan zijn om te leren denken in verschillende soorten winst. Of misschien moet ik het woord ‘bedrijfsresultaat’ gebruiken, aangezien winst het verschil is tussen de opbrengsten en de kosten en ik bij een andere soort winst niet per se aan geld denk. Maar laat ik eerst mijn idee van soorten winst verduidelijken.
Het algemene idee van winst is zoals ik al zei de opbrengsten min de kosten, maar laten we winst iets breder interpreteren en formuleren als ‘dat wat de organisatie heeft gewonnen’. Nu is het zeker zinvol om winst uit te drukken in één variabele: geld. Dat is zinvol, omdat je dan je resultaat kunt vergelijken, met andere ondernemingen, met een vorig jaar, met de gestelde doelen, enzovoorts. Maar het resultaat terugbrengen tot een enkele variabele brengt ook nadelen met zich mee. Ik wil argumenteren dat er ook voordelen te behalen zijn die niet in geld zijn uit te drukken. Daar worden uiteraard pogingen toe gedaan, want een enkele variabele om mee te vergelijken is natuurlijk optimaal. Maar wanneer een 1 op 1 omzetten van een variabele naar winst niet werkt, kan er een probleem ontstaan, heb je dan nog wel adequaat bewijs dat de doelstelling van een project is behaald?
Tijd om voornoemde concreet te maken. Wat kunnen we dan niet altijd in winst uitdrukken? In ieder geval een aantal softe onderwerpen van HRM. De werknemerstevredenheid, de stemming op de werkvloer, het algemene beeld dat kandidaten van de organisatie hebben. Deze en meer variabelen proberen we uit te drukken in percentages van mensen die de organisatie ‘goed’ vinden, via onderzoeken, opiniepeilingen, noem het maar. Maar een 1 op 1 vertaling blijft zeer moeilijk. Hoeveel procent kandidaat moet tevreden zijn voor een bepaalde instroom? Kun je dat helemaal meetbaar maken?
De zelfkritiek gebiedt dat ik de situatie ook omdraai. Stel, in een hypothetische organisatie is besloten om verschillende soorten winst te behalen. Om te voorkomen dat de resultaten ambigu worden geïnterpreteerd en dus minder waardevol worden, wordt een aantal doelen gesteld. Na twee jaar moet de tevredenheid van werknemers 70% zijn, er moet 30% groene energie worden gebruikt en alle overige winst wordt geschaard onder het kopje ‘financiële winst’.
Wat is hier anders dan in een gewone organisatie? Is het presenteren van bedrijfsresultaat in de vorm van tevredenheid en maatschappelijk verantwoord gedrag heel anders dan wat tegenwoordig gebeurt?
Ik durf hier niet direct ja op te antwoorden. Wel wil ik het belang onderschrijven van bepaalde waarden die niet in geld uit te drukken zijn. Werknemerstevredenheid is een groot goed, zowel vanuit bedrijfsperspectief als vanuit ethisch perspectief. Hetzelfde geld voor maatschappelijk verantwoorde resultaten, het is goed als het gebeurt, het levert geen verlies op als het niet gebeurt. In ieder geval niet wanneer puur wordt gedacht in financiële winst. En dat is de basis van wat ik hier wil argumenteren: dat er naast financiële winst factoren zijn die voor bedrijven ook mee zouden moeten spelen. Ik denk dat het denken in soorten winst daar een steentje aan bij kan dragen.
Bent u het met me eens? Ziet u een andere oplossing? Kan het reëler?
Geef een reactie